بررسی اثر دوزهای مختلف ماپروتیلین در درمان بیماران ایرانی مبتلا به اختلال افسردگی اساسی متوسط

اثر درمانی ماپروتیلین به عنوان یک ضدافسردگی چهار حلقه ای (با اثرات عمده بر NEP و عوارض آنتی کولینرژیک به نسبت کم تر در مقایسه با برخی از داروهای تری سیکلیک) در دوزهای بین 50-150 mg/d در مقایسه با سایر داروها بررسی شده است. لذا در مطالعه حاضر با توجه به تفاوت های نژادی، فرهنگی و فارماکوکینتیک ایرانیان، به بررسی تاثیر دوزهای مختلف داروی ماپروتیلین در درمان اختلال افسردگی اساسی متوسط پرداخته شده است و میزان بهبودی و هم چنین فراوانی عوارض جانبی در هر دوز بررسی و در نهایت میانگین دوز موثر دارو تعیین گردیده است.
این مطالعه نیمه تجربی بر روی بیماران با اختلال افسردگی اساسی متوسط و مراجعه کننده به درمانگاه های روان پزشکی انجام گردید. 30 نفر در سنین بین 50-25 سال و با 20£BMI£30 که فاقد بیماری سیستمیک هم راه بودند انتخاب شدند. ابتدا تست سنجش افسردگی هامیلتون (HAMD-17) انجام شد و سپس دارو با دوز 50mg/d شروع و دو هفته بعد، افراد ویزیت شدند و در صورتی که نمره تست هامیلتون، کم تر از 50% کاهش یافته بود دوز دارو به مقدار 25mg/d به مدت دو هفته دیگر افزایش می یافت تا درمان کامل افسردگی حاصل می شد. در بررسی های دو هفته یک بار عوارض جانبی نیز بررسی می گردید و در نهایت تعداد افراد بهبود یافته، عوارض جانبی و میانگین دوز موثر تعیین شد.
از 30 بیمار، 27 نفر تا آخر مطالعه پی گیری شدند. این تعداد شامل 15 نفر زن (55.5%) و 12 نفر مرد (44.4%) با میانگین سنی 36.2±2.3 سال بودند. در دوز 50mg/d، 5 نفر از 27 نفر و در دوز 75mg/d، 11 نفر از 22 نفر و در دوز 100mg/d، 6 نفر از 11 نفر، در دوز 125mg/d، 3 نفر از 5 نفر و در دوز 150mg/d، 2 نفر باقی مانده بهبودی داشتند. از نظر عوارض جانبی، خشکی دهان در 8 نفر از 22 نفر و 7 نفر از 11 نفر به ترتیب در دوزهای 75mg/d و 100mg/d دیده شد. تفاوت معنی داری بین متوسط دوز درمانی در کسانی که سابقه قبلی اختلال افسردگی را داشتند (105mg/d) در مقایسه با آن هایی که بدون سابقه قبلی افسردگی بودند (76.5mg/d) دیده شد (P=0.01). میانگین دوز موثر دارو در کل 78.03mg/d تعیین گردید.
بیش ترین فراوانی بهبودی در دوزهای 75mg/d و 100mg/d دیده شد، که میانگین متوسط آن 78.03mg/d بود. هم چنین متوسط دوز درمانی در کسانی که سابقه قبلی ابتلا به افسردگی را داشتند بیش تر از آن هایی بود که فاقد سابقه قبلی افسردگی بودند؛ علاوه بر این با افزایش دوز، فراوانی عوارض جانبی نیز افزایش داشت. لذا با توجه به محدودیت های مطالعه، از نظر حجم نمونه کم به خصوص در دوزهای بالاتر، تحقیقات بیش تری در این زمینه ضرورت دارد.