استثناء در کدون آغاز گر ژن ها

کدون یا تریپلت آغاز کننده، اولین رمز ژنتیکی قابل ترجمه در طول ژن است که رونویسی mRNA از این کدون شروع می شود. این کدون در پروکاریوتها و یوکاریوتها با توالی ATG در رشته DNA مشخص می شود که در هنگام رونویسی کدون های نوکلئوتیدی به صورت AUG در mRNA ظاهر شود و توسط tRNA، rRNA و سایر اجزای ماشین سنتز پروتئین به اسیدآمینه متیونین ترجمه می شود که همیشه اولین اسید آمینه واقع در ابتدای زنجیره پپتیدی می باشد ولی استثناء نادری در مورد این قاعده همگانی در توالی نوکلئوتیدی ژن فسفولیپاز B2 (afplb2) آسپرژیلوس فومیگاتوس مشاهده گردید. وجود چنین استثنائی در کدون آغاز گر ژن های یوکاریوتی حائز اهمیت بوده و ضرورت توجه به وجود موارد استثنائی در قاعده همگانی مربوط به کدون آغازگر را خاطر نشان می سازد.
متعاقب ادخال طول کامل ژن afplb2 در پلاسمید pGEMT-Easy vector و کلون نمودن آن در ‘E. coli Top 10 F، سکوانس طول کامل این ژن با سیستم اتوماتیک ABI تعیین گردید و با شناسایی سکوانس های راهنما نظیر بسته TATA، CAAT و ناحیه غنی از CT در ناحیه ژن و همچنین استفاده از نرم افزار کامپیوتری GPG islands موقعیت استقرار کدون آغازگر تشخیص داده شد.
سکوانسینگ ژن فسفولیپاز B2 (afplb2) آسپرژیلوس فومیگاتوس یک کدون آغازگر غیرمعمول با توالی GTG را نشان داد که کنترل سه باره صحت قرائت سکوانس ژن afplb2، احتمال وجود هرگونه خطایی را در این مورد منتفی نمود و بدین ترتیب وجود یک کدون آغازگر و غیرمعمول در ژن afplb2 تایید شد. کنترل ترجمه کل توالی نوکلئوتیدهای طول ژن afplb2 به اسیدهای آمینه نیز، بر صحت احتساب GTG به عنوان کدون آغازگر صحه گذاشت.
وجود کدون آغازگری به غیر از ATG در ناحیه ما بعد پروموتور ژن، بویژه در یوکاریوت ها استثنایی است که پیش از یافته فعلی، تنها دو مورد از آن در ژنهای یوکاریوتی سلسله قارچها گزارش شده است. این استثناء می تواند ناشی از یک جهش نقطه ای باشد که موجب جایگزینی یک پورین یعنی گوانین به جای یک پورین دیگر یعنی آدنین گشته و موجب تبدیل کدون آغازگر GTG به جای ATG شده است.