براهین ابطال تناسخ در حکمت متعالیه در بوته نقد

انتقال ارواح از بدن های مادی به بدن های مادی دیگر به هنگام مرگ، که «تناسخ» نامیده می شود، از سوی برخی از اندیشمندان مطرح شده است تا مسئله کمال نفس انسانی را توجیه کنند. این توجیه دلایل گوناگونی داشته است و خاستگاه ها و نتایج متفاوتی دارد که نوشتار حاضر به بررسی برخی از جنبه های آن می پردازد. این مقاله پس از تعریف «تناسخ»، به ذکر اقسام آن می پردازد و تناسخ روح انسان های تکامل یافته، روح انسان های متوسط و روح انسان های پست را بر اساس مبانی «حکمت متعالیه» به نقد و بحث گذاشته است. ملاصدرا براهین ابطال تناسخ را، که توسط گذشتگان ارائه شده اند، ناقص و در برخی موارد، نادرست دانسته و به این دلیل، استدلال های ویژه ای را بر پایه فلسفه خودش مطرح کرده است. این در حالی است که برخی از براهین خود ملاصدرا نیز به دلیل ابتنای آنها بر طبیعیات قدیم، نادرست می نماید. با توجه به بررسی های این نوشتار، موارد درست و نادرست تناسخ، وضوح بیشتری می یابند.