رحم جایگزین: نگاهی بر جنبه های مختلف و چالش های آن

رحم جایگزین یکی از مهمترین علم فن آوری های نوین تولید مثل و کمک باروری است که ضمن فراهم کردن جانشینی برای باروری طبیعی و راه حلی برای درمان ناباروری، به طور مستقیم یا تلویحی پزشکی شدن بیشتر تجربه مادری را دامن زده است. طبق نظر جامعهشناسان، پزشکی شدن/ کردن فرایندی است چند بعدی که از طریق آن، مسائل و شرایط غیرپزشکی و طبیعی با استفاده از اصطلاحات، رویکردها، ابزارها و مداخله های خاص پزشکی تعریف شده و کنترل و مدیریت می شوند. این مقاله ضمن مرور اجمالی ساخت، ابعاد و دلالت های اجتماعی رحم جایگزین، به طور مشخص نشان می دهد که رحم جایگزین به چه نحوی در فرایند پزشکی شدن/ کردن فزاینده مادری، به مثابه تجربه ای طبیعی، چند بعدی و پیچیده در زندگی زنان، دخیل است.
این مقاله با بازنگری در بدنه دانش و پیشینه موجود در جامعه شناسی درباره رحم و مادر جایگزین در پی ارائه تحلیلی جامعه شناختی از ماهیت و دلالت های ساخت گرایانه موضوع است. با استفاده از مفهوم و نظریه پزشکی شدن در جامعه شناسی، این مقاله نشان می دهد که چگونه علم فن آوری نوین رحم جایگزین به پزشکی شدن بیشتر تجربه مادری انجامیده است.
تحلیلها و تاملات جامعه شناختی نشان می دهد که شیوه های جانشین برای باروری طبیعی یا شیوه های نوین کمک به باروری و درمان ناباروری نظیر رحم جایگزین دارای هم ساخت اجتماعی، ابعاد و دلالت جامعه شناختی متعددی هستند و نقش آنها در بازتعریف و ساخت مسائل و تجربیات انسانی چشمگیر است. در این میان، رحم جایگزین با مغشوش کردن تمایز بین آنچه که در تجربه مادری طبیعی است و آنچه که ساخته یا محصول کار انسان ها است، شکل خاصی از پزشکی شدن تجربه مادری را منعکس می کند.
مانند بسیاری از علم فن آوری های نوین پزشکی، تولید مثل و روش کمک باروری، روش رحم جایگزین صورت بندی جدیدی از مفاهیم و تجربیات مربوط به زندگی زنان و به طور مشخص تر تجربه مادری را ارائه می کند که پزشکی شدن یا ورود هرچه بیشتر تجربه مادری، تحت نام گذاری، اقتدار یا هژمونی و مداخله پزشکی مهمترین ویژگی آن است.