اثر اسانس آویشن شیرازی روی آسپرژیلوس فلاووس

قارچ ها از عوامل مهم فساد مواد غذایی و تولید ترکیبات سمی به نام مایکوتوکسین ها هستند. عوارض جانبی ناشی از مصرف نگهدارنده های شیمیایی موجب متمرکز شدن تحقیقات روی استفاده از ترکیبات طبیعی به ویژه اسانس ها جهت جلوگیری از رشد قارچ ها شده است. اسانس ها ترکیبات طبیعی حاوی مخلوطی از اجزای ترپنیک بوده که دارای خواص ضدمیکروبی و آنتی اکسیدانی هستند. آویشن شیرازی یک گیاه بومی ایران بوده که اثرات مختلف از جمله اثر ضدمیکروبی و ضدصرع دارد.
هدف از این مطالعه، بررسی اثر اسانس آویشن شیرازی روی رشد، اسپورزایی و مورفولوژی آسپرژیلوس فلاووس است.
اسانس این گیاه به روش تقطیر با بخار تهیه و آنالیز اسانس توسط دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به طیف نگار جرمی انجام شد. ارزیابی اثر اسانس بر رشد کپک به روش رقیق سازی آگار انجام شد. جهت بررسی میکروسکوپی ابتدا کپک در محیط آگار کشت داده شد و قطعات آگار با تتراکسید ازمیوم فیکس شده و به دنبال آن پوشش گذاری با طلا انجام و توسط میکروسکوپ الکترونی مشاهده شد.
تمام غلظت های مورد بررسی دارای اثر معنی داری بر رشد و اسپورزایی آسپرژیلوس فلاووس بودند (05/0 p<). میزان MIC و MFC به ترتیب 400 و 1000 پی پی ام به دست آمد. اثر اسانس بر اسپورزایی بیشتر از اثر بر رشد میسلیوم بود. در بررسی میکروسکوپ الکترونی، اسپورزایی شدید گروه کنترل در مقابل اسپورزایی اندک گروه تیمار مشاهده شد. هم چنین در گروه تیمار تغییرات مورفولوژی شامل چین خوردگی و فرورفتگی سطح و از بین رفتن شفافیت و یکنواختی سطح هیفا مشاهده شد.
نتایج حاصل از این بررسی بیانگر اثرات بازدارندگی این اسانس روی کپک ها بوده و این اسانس را به عنوان جایگزینی به جای نگهدارنده های شیمیایی به صنعت غذایی معرفی می نماید.