عوامل کنترل اغتشاش: سم شناسی, رفع آلودگی و درمان

در زمان صلح، از بین عوامل شیمیایی نظامی، بیشترین احتمال کاربرد را عوامل کنترل اغتشاش دارند. به همین سبب، پرداختن به شناسایی، تشخیص و درمان عوارض ناشی از این عوامل ضرورت دارد. در این مقاله پزشکان و پیراپزشکان نظامی با این عوامل آشنا خواهند شد عوامل کنترل اغتشاش محرک هایی هستند که سمیت خیلی کم (مزمن یا حاد) و طول مدت اثر کوتاه دارند. دارای دوره کمون ناچیز، یا بدون دوره نهفته می باشند. ارتوکلروبنزیلیدن مالونونیتریل ((CS) (orthochlorobenzylidiene malononitrile، رایج ترین محرکی است که به منظور کنترل اغتشاشات مورد استفاده قرار می گیرد. در بعضی از کشورها نیز به این منظور، از کلرواستوفنون (CN) (chloroacetophenone)، که سمیت بالاتری دارد، استفاده می شود. یک عامل جدیدتر، دی بنزواکسازپین (CR) (dibenzoxazepine) است که اطلاعات کمی از آن در دسترس است. در گذشته از دودهای آرسینکی (arsenical smokes) (عطسه آورها و اشک آورها (sternutators در میادین جنگ استفاده می شد. اینگونه مواد گذشته از اثرات اشک آوری، اثرات دیگری مانند انقباض برونش و ایجاد تهوع نیز دارند و گاهی عوامل استفراغ آور نیز خوانده می شوند. بعنوان تاریخچه بعضی ترکیبات قدیمی تر و سمی تر نیز بطور مختصر ذکر خواهند شد.