بررسی نحوه و میزان بروز انواع اسهال و تظاهرات بالینی آن در کودکان زیر پنج سال ایران

اسهال یکی ازعلل عمده مرگ و میر، سوء تغذیه، ناتوانی و تاخیر رشد جسمی کودکان است. بررسی علل و علایم و نشانه های مرتبط بابیماری، در شناخت بهتر بیماری و انجام اقدامات مناسب برای کنترل و درمان مفیداست.
این مطالعه با هدف بررسی نحوه میزان بروز اسهال و عوامل بالینی مرتبط با آن، از فروردین 84 تا فروردین 85، در کلیه کودکان زیر پنج سال مبتلا به اسهال مراجعه کننده به پنج بیمارستان شهر تهران انجام شد.
در این مطالعه به صورت مقطعی یکساله، 617 بیمار شامل 551 مورد (89 درصد) اسهال حاد و 66 مورد (11درصد) اسهال مزمن مورد بررسی قرار گرفتند. محیط پژوهش پنج بیمارستان شهر تهران بود و مطالعه پس از دریافت رضایت اخلاق از والدین انجام گردید.
ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای شامل چهار بخش 1- مشخصات دموگرافیک 2- خصوصیات بالینی بیمار 3- سابقه وجود علائم خطر و 4- اقدامات درمانی تنظیم گردید. جمع آوری اطلاعات به صورت مصاحبه حضوری با والدین و معاینه کودکان انجام شد.
بیشترین میزان شیوع اسهال از نوع اسهال آبکی و در 383 کودک 63درصد مشاهده گردید. با در نظر گرفتن فصول مختلف، بیشترین فراوانی اسهال آبکی و خونی در پائیز و اسهال موکوسی در زمستان بود. میزان بروز استفراغ، تهوع و تب در کودکان مبتلابه اسهال آبکی به طور معنی داری بالا بود (به ترتیب 0001/0=P، 001/0=P و 03/0=P)، در حالیکه بین میزان بروز این علائم با سایر انواع اسهال ها ارتباطی مشاهده نگردید. بیشترین میزان بی اشتهایی در فصل پاییزو به طور عنی داری در بیماران گروه سنی 5 سال و پس از آن در بیماران 5/1 و 2 ساله مشاهده گردید (001/0=P). تب و کم آبی به طور معنی داری در کودکان با میزان بالاتر تعداد دفعات مدفوع در یک روز مشاهده گردید (0001/0=P، 03/0=P).
در مطالعه حاضر، بر خلاف سایر مطالعات انجام شده، بیشتر کودکان به اسهال آبکی مبتلا بوده وتنها تعداد محدودی از کودکان نیازمند بستری بودند. همچنین سابقه مسافرت اخیر و مصرف گوشت نیمه پخته به عنوان مهمترین عوامل خطرمشاهده شده در بروز اسهال در مطالعه حاضر، نشان دهنده اهمیت برنامه ریزی جهت جلوگیری از مصرف گوشت نیمه خام و لبنیات غیر پاستوریزه در سن شروع غذای کمکی می باشد. انجام مطالعاتی در زمینه عوامل اتیولوژیک، بررسی عوامل محیطی، الگو های تغذیه ای و وضعیت ایمونیزاسیون کودکان مبتلابه بیماری های اسهالی پیشنهاد می گردد.