نقش روابط انسانی در اثربخشی تدریس اعضای هیات علمی دانشگاه با تاکید بر دلالت های تربیت اسلامی

یکی از ابعاد مهم تدریس در دانشگاه ها و م‍ؤسسات آموزش عالی که چندان مورد توجه قرار نگرفته است، نقش روابط انسانی در اثربخشی تدریس اعضای هیات علمی است. براین اساس در این مقاله، ابتدا به شناسایی نشانگرهای روابط انسانی از دید استادان نمونه ی کشوری و پس از آن به تعیین میزان تحقق این نشانگرها در عملکرد تدریس اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان پرداخته می شود.
روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و از منظری دیگر کمی- کیفی است. در بخش کیفی با استادان نمونه ی کشوری مصاحبه شده است و در بخش کمی عملکرد اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان به وسیله پرسش نامه ی محقق ساخته مورد بررسی قرار گرفته است. دو جامعه ی تحقیق شامل استادان نمونه ی کشوری دانشگاه های اصفهان، صنعتی اصفهان و علوم پزشکی اصفهان؛ و اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان است. برای انتخاب استادان نمونه ی کشوری، باتوجه به حجم کم جامعه (20n=) نمونه گیری صورت نگرفت و با 15 نفر از آنان مصاحبه شده است. برای انتخاب اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان، از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم استفاده شده است. حجم این جامعه در سال تحصیلی 84-83 تعداد 395 نفر بود که از میان آن ها 58 نفر انتخاب شده است. برای ارزیابی عملکرد افراد انتخاب شده، 1245 دانشجوی زن و مرد سال های سوم و چهارم مقطع کارشناسی در تحقیق شرکت داده شدند.
یافته های تحقیق نشان داد که در بخش کیفی، استادان نمونه ی کشوری بر چهار مقوله ی نقش و اهمیت روابط انسانی در تدریس دانشگاهی، پرهیز از نگاه ابزاری و ضرورت داشتن تلقی انسانی از دانشجویان، تبیین حدود روابط استاد و دانشجویان و توجه به دانشجویان دارای مشکلات تحصیلی تاکید داشته اند. در بخش کمی، اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان با کسب نمره 96/3 بیش از معیار تعیین شده (5/3) به نشانگرهای روابط انسانی توجه داشته اند. عملکرد اعضای هیات علمی برحسب سه متغیر دانشکده، مرتبه ی علمی و سابقه ی تدریس تفاوت معناداری نداشته است.