بررسی عامل های محیطی موثژ بر استقرار و گسترش گیاهان با بهره گیری از تجزیه چند متغیره (مطالعه موردی: اراضی مرطوب جنوب دریاچه نمک کاشان)

به منظور حفظ منبع ملی خاک، دانستن سازوکارهای سازگاری گیاهان مختلف شورروی ضروری است و با تکمیل این دانش، هدف اصلی که شناخت رابطه علت ومعلولی حاکم برجامعه های گیاهی ومعرفی گونه های مقاوم به شوری جهت اصلاح این گونه اراضی است، مشخص می شود. بر همین پایه بررسی رابطه بین پوشش طبیعی هرمنطقه با عامل خاک مفید و لازم به نظر می رسد، زیرا با این روش رابطه بین شرایط وعامل های مختلف موجود در طبیعت با پوشش طبیعی منطقه مشخص می شود. لذا رابطه یادشده در اراضی مرطوب حاشیه جنوبی دریاچه نمک کاشان مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی پوشش گیاهی، درآغاز هم از روی عکس های هوایی و تعیین واحدهای کاری (QM، QC) و هم با پیمایش صحرایی و به کمک GPS نسبت به شناسایی جور های گیاهی اقدام شد. تعیین جور ها بر پایه سیمای ظاهری، درصد تاج پوشش، تراکم و دامنه پراکنش گونه های گیاهی غالب با بهره گیری از (پلات) و (ترانسکت) انجام گرفت. 7 جور گیاهی (به ترتیب از دریاچه به سمت بالادست؛اراضی بدون پوشش (1)، گز (2)، اشنان (3)، اشنان- قره داغ (4)، قره داغ (5)، خارشتر- قره داغ (6) وخارشتر (7)) تشخیص داده شد. آنگاه نمونه خاک از درون جور ها گرفته شد. عامل های فیزیکی-شیمیایی خاک از جمله شوری، درصد گچ، کاتیون ها وآنیون های محلول، ماده آلی، درصد آهک و غیره از عمق های 0-30 و 30-60 سانتی متر برداشت شد. سپس جهت بررسی ارتباط بین جور های پوشش گیاهی و عامل های محیطی (شوری و نسبت جذبی سدیم، عمق آب زیر زمینی، بارندگی، دما، رطوبت نسبی و ارتفاع از سطح دریا) از نرم افزار PC-ORD و روش تجزیه مولفه های اصلی (PCA) بهره گیری شد. نتایج نشان داد که عامل های محیطی بر استقرار و پراکنش نواری جور های رویشی موثر است و مهم ترین عامل بر جداسازی جامعه های گیاهی، ویژگی های خاک (شوری، نسبت جذبی سدیم، رس، درصد گچ و کربنات) و عمق آب زیرزمینی می باشد.