مطالعه تطبیقی زمان انتقالی مالکیت در عقد بیع

نظامهای مختلف حقوقی در خصوص زمان انتقال مالکیت در عقد بیع، نظروا حدی ندارند و با توجه به نوع مورد معامله زمان انتقال متفاوت می باشد. در مورد عین معین، کلی در معین، کلی فی الذمه، نظام حقوقی اسلام زمان انتقال مالکیت را زمان انعقاد قرارداد می داند. قانون مدنی ایران نیز با اقتباس این اندیشه از فقه امامیه همین دیدگاه را انتخاب کرده است. این در حالی است که بسیاری از حقوق دانان زمان انتقال مالکیت در کلی فی الذمه را زمان اختصاص یا تسلیم کالا دانسته اند. در مورد کالای آینده در صورتی که از مصادیق بیع سلف و سلم باشد، در زمان تحقق شرط یعنی قبض ثمن مالکیت منتقل می شود، در صور تی که از نوع سلف نباشد، درزمان انعقاد قرار داد، مالکیت منتقل می شود. در حقوق انگلیس انتقال مالکیت در مورد عین معین در زمانی صورت می گیرد که طرفین قصد انتقال آن را داشته باشند،، در تبیین قصد طرفین شروط قراردادی و او ضاع و احوال مورد رفتار رویه طرفین مورد توجه قرار می گیرد. در مواردی که طرفین در این خصوص توافقی نداشته باشند، قواعد سه گانه ماده 18 قانون بیع کالا اعمال می شود. و در مورد کالای غیر معین- که شامل کلی در معین، کلی فی الذمه می شود- در زمان اختصاص، تعیین کالا مالکیت منتقل می شودو در مورد کالای آینده نیز حقوق انگلیس زمان اختصاص را زمان انتقال مالکیت می داند. در حقوق فرانسه در مورد عین معین، مالکیت کالا در زمان انعقاد قرار داد منتقل می شود. و درمورد کالای غیرمعین و کالای آینده نیز زمان اختصاص کالا، زمان انتقال مالکیت آن دانسته شده است. بطور کلی قواعد حقوقی با نظریه ای هماهنگ است که زمان انتقال مالکیت را زمان انعقاد قرارداد می داند. البته در موارد استثنائی که قبض مبیع یا ثمن، شرط صحت عقداست،در زمان تحقق شرط، مالکیت منتقل می شود.