مقایسه کارایی هفت همسانه شته Rhopalosiphum padi در انتقال چهار جدایه ویروس کوتولگی زرد جو سروتیپ (BYDV-PAV) در ایران

دراین پژوهش کارایی انتقال هفت همسانه شته Rhopalosiphum padi جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران در انتقال چهار جدایه ویروس BYDV-PAV مورد بررسی قرار گرفت. پس از تغذیه گیرش، شته های هر ترکیب همسانه- جدایه برای سنجش روی 35 بوته جوان یولاف (سه عدد پوره سن چهارم به ازای هر بوته) قرار داده شدند، سپس درصد گیاهان آلوده بر مبنای علایم و آزمون الیزا و نیز میانگین میزان جذب عصاره گیاهان مایه زنی شده در هر ترکیب همسانه- جدایه با آزمون غیر مستقیم الیزا تعیین شد. در این تحقیق نشان داده شد که اولا تمام همسانه های شته R. padi قادرند تمام جدایه های BYDV-PAV را منتقل کنند. ثانیا میزان انتقال درهر مورد رابطه مستقیم و همبستگی مثبتی با میانگین میزان جذب عصاره گیاهان مایه زنی شده در آزمون الیزا دارد. ثالثا همسانه های R. padi از لحاظ کارایی انتقال جدایه معین با هم تفاوت دارند. رابعا جدایه های مختلف BYDV-PAV جمع آوری شده از نقاط مختلف کشور از لحاظ قابلیت انتقال توسط همسانه معینی از R. padi با هم تفاوت دارند و بالاخره اینکه میان همسانه شته هر منطقه و جدایه ویروس همان منطقه نوعی سازگاری به وجود آمده به طوریکه در موارد مختلف بالاترین درصد انتقال و میزان جدب مربوط به همسانه و جدایه هر محل است. در بین هفت همسانه شته، شته شهرکرد و دشتک بیشترین کارایی انتقال را داشتند و جدایه دشتک BYDV-PAV بیش از سایر جدایه ها منتقل شد.