تعیین مهم ترین جزء عملکرد دانه گندم در تاریخ های کاشت مختلف

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم زاگرس و کوه دشت آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار با پنج تاریخ کاشت (23 آذر، 30 دی، 1 اسفند، 29 اسفند و 27 فروردین) طراحی گردید. در این تحقیق، عملکرد دانه در بوته به عنوان تابعی از تعداد دانه در بوته و میانگین تعداد دانه در بوته و تعداد دانه در بوته به عنوان تابعی از تعداد سنبله در بوته، تعداد سنبلچه در سنبله و تعداد گلچه در سنبلچه در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از رابطه اونتوژنی مورد بررسی و ضرایب تجزیه علیت نشان داد که رقم و تاریخ کاشت بر مهمترین جزء تعیین کننده تعداد دانه در بوته موثر هستند. نتایج نشان داد که ارقام ماهیتا در پاسخ به تاریخ کاشت در صفاتی نظیر مهمترین جزء تعیین کننده عملکرد دانه در بوته، بروز اثرات جبرانی بین اجزای عملکرد به ویژه تعداد دانه و وزن دانه و مهمترین جزءتعیین کننده تعداد دانه در بوته با هم تفاوت دارند، به نحوی که در رقم کوهدشت و در تاریخ ‎های کاشت مورد بررسی تعداد دانه در بوته از اهمیت بیشتری در مقایسه با متوسط وزن دانه در تعیین عملکرد دانه در بوته برخوردار بود و از بین سه جزءتعیین کننده تعداد دانه در بوته نیز تعداد سنبلچه در سنبله بیشترین تاثیر را داشت، اما در رقم زاگرس در تاریخ کاشت‎های مختلف نتایج متنوعی از لحاظ اهمیت تعداد دانه در بوته یا متوسط وزن دانه در تعیین عملکرد نهایی دانه در بوته مشاهده شد، اما نظیر کوهدشت تعداد سنبلچه در سنبله مهمترین جزءتعیین‎کننده تعداد دانه در سنبله بود.