مقایسه اثر اسید سیتریک و EDTA - هیپوکلریت سدیم در برداشتن لایه اسمیر از کانال ریشه با استفاده از SEM

لایه اسمیر، ترکیبی از ذرات آلی و معدنی است که حین درمان ریشه بر دیواره های کانال ایجاد می گردد. مطالعات نشان داده اند که با برداشت لایه اسمیر سیل در طول کانال به میزان بیشتری برقرار می گردد. هدف از این تحقیق مقایسه مقدار برداشت لایه اسمیر توسط اسید سیتریک 30% به تنهایی و EDTA 17%- هیپوکلریت سدیم 25/5% به صورت متوالی بود.
در این مطالعه تجربی از بیست دندان تک کاناله استفاده شد. پس از قطع تاج، آماده سازی کانال انجام گرفته و دندان ها به سه گروه تقسیم شدند. در گروه اول کانال با 10میلی لیتر اسید سیتریک 30%، در گروه دوم با 10 سی سی EDTA 17% و 10 سی سی هیپوکلریت سدیم 25/5% شسته شدند. در نمونه های کنترل، شستشو با سالین انجام گرفت. سپس ریشه ها نصف شده و جهت بررسی SEM آماده شدند. تصاویر تهیه شده توسط میکروسکوپ الکترونی به دو روش X (درصدی) و Y (رتبه ای) ارزیابی شدند. از نمونه های کنترل مثبت و منفی جهت صحت انجام آزمایش استفاده گردید. از آزمون های Kolmogorov-Smirnov برای نرمال بودن داده ها،Leven’s برای همگونی واریانس و از T-student و Mann-Whitney U برای آنالیز نهایی استفاده شد.
میانگین برداشت لایه اسمیر در نمونه های اسید سیتریک در روش X (درصدی) 70% و در کانال های شستشو داده شده با EDTA 17%- هیپوکلریت سدیم 83% بود. در هر دو روش (درصدی و رتبه ای)، کانال شستشو داده شده با اسید سیتریک لایه اسمیر به میزان بیشتری نسبت به کانال های آماده شده باEDTA - هیپوکلریت سدیم وجود داشت ولی این تفاوت از لحاظ آماری معنی دار نبود. در گروه کنترل مثبت دیواره کانال پوشیده از لایه اسمیر بود در حالی که در گروه کنترل منفی مدخل توبول عاجی عاری از لایه اسمیر بود.
هر دو شیوه شستشو در برداشت لایه اسمیر موثر بوده اما ترکیب EDTA 17%– هیپوکلریت سدیم در برداشت لایه اسمیر بهتر از محلول اسید سیتریک عمل نمود.