بررسی میکروسکوپیک تغییرات سلول های پوششی مخاط نرمال دهان متاثر از رادیوتراپی و شیمی درمانی در مبتلایان به سرطان سر و گردن

مطالعات محدودی در مورد تاثیرات رادیوتراپی و شیمی درمانی در سطح سلولی صورت گرفته اند. مطالعه حاضر با هدف تعیین تغییرات سلولی مخاط نرمال دهان متاثر از رادیوتراپی و شیمی درمانی در مبتلایان به سرطان سر و گردن انجام گرفت.
این مطالعه نیمه تجربی، بر روی 70 بیمار جهت ارزیابی اثرات رادیوتراپی و شیمی درمانی بر سلول های نرمال مخاط دهان آنها که در محدوده فیلد درمانی قرار داشت، انجام شد. دو لام یکی از مخاط کراتینیزه و دیگری از مخاط غیرکراتینیزه دهان در ابتدا و انتهای درمان تهیه و با استفاده از میکروسکوپ نوری به صورت blind بررسی و با یکدیگر مقایسه شدند. برای مقایسه های آماری از آزمون های McNemar، Marginal Homogeneity و Wilcoxon استفاده شد.
مقایسه لام های سیتولوژی نشان دهنده تغییرات هسته، سیتوپلاسم، نسبت N/C ratio، پیدایش اشکال بیزار، ابنورمالیتی سلولی، واکوئله شدن هسته و سیتوپلاسم در سلول های متاثر از درمان بود که تفاوت معنی داری با قبل از درمان داشت(001/0P<). همچنین کراتین سازی در سلول های طبقات پایین مخاط دهان در لام های سیتولوژی بعد از درمان مشهود بود(01/0P<). تعداد سلول های التهابی در زمینه این لام ها به طور معنی داری افزایش یافته بود (001/0P<). ازدیاد آپوپتوز سلولی، سلول های گرانولر فراوان با گرانول های خیلی بزرگ، مشاهده سلول های چندهسته ای با هستک های واضح، رویت کلنی باکتری و کاندیدا در زمینه لام های مورد مطالعه بعد از درمان از دیگر یافته های بدست آمده بود.
رادیوتراپی و شیمی درمانی موجب غیر نرمال شدن هسته و سیتوپلاسم، تغییر N/C ratio، ابنورمالیتی سلولی، واکوئلیزاسیون سلول، پیدایش سلول هایی با اشکال عصب می شود.