بررسی فعالیتهای زندگی روزانه سالمندان ساکن در سرای سالمندان کردستان

سالمندی پدیده اجتناب ناپذیری است که در پایان دوره رشد در همه اشخاص به تدریج شروع می شود و در نتیجه ترکیب بدن تغییر کرده و کارآیی اعضاء و اندام ها کاهش می یابد و به درجات مختلف توان جسمانی فرد را تحت تاثیر قرار می دهند. تحلیل قوای جسمانی و محدودیت های ناشی از آن ضمن اینکه استقلال فرد را کاهش می دهد وابستگی به دیگران را بیشتر می کند و گزارشات سازمان بهداشت جهانی حاکی از این است که عدم فعالیت یا زندگی بی تحرک یکی از علل ناتوانی و مرگ در کل جهان است.
این پژوهش به منظور تعیین وضعیت فعالیتهای فیزیکی، شناسایی مشکلات و نیازهای واقعی سالمندان ساکن در سرای سالمندان سنندج و برنامه ریزی بهداشتی و مراقبتی براساس نیاز آنها انجام گرفت.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه، مشاهده، مصاحبه و ابزار 20 عبارتی «استقلال فعالیتهای زندگی روزانه» که شامل تمام فعالیتهای زندگی روزانه است و در سال 1384 طراحی و معرفی شده است جهت ثبت مشخصات و تعیین فعالیت فیزیکی روزانه 88 نفر سالمند (سن بالای 65 سال) ساکن در دو مرکز نگهداری سالمندان دولتی و خصوصی سنندج استفاده شده است. در این ابزار درجه استقلال به دو قسمت تقسیم شده است و دامنه پاسخ این ابزار 5 درجه و شامل: مستقل مطلق، مطلق نسبی، وابسته نسبی، وابسته مطلق و عدم انجام به علت غیر از سلامتی، تقسیم می شود و نمرات به ترتیب از 4-0 جهت هر مورد محاسبه و در نتیجه امتیاز مددجویان بین 80-20 و کمتر خواهد بود. داده ها با استفاده از نرم افزاز اس پی اس اس و آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
51 درصد سالمندان مرد، 56 درصد در گروه سنی75-65 سال، 88 درصد بیسواد، 61 درصد از سایر شهرستانها مراجعه نموده بودند، 42 درصد سالمندان کمتر از سه سال در سرای سالمندن سکونت داشته، تعداد 6 نفر (82/6 درصد) در گروه مستقل مطلق، 51 نفر (95/57 درصد) در گروه مستقل نسبی، 26 نفر (55/29 درصد) در گروه وابسته نسبی و 5 نفر (68/5 درصد) در گروه وابسته مطلق قرار گرفتند و برای کلیه فعالیت های روزمره شخصی خود نیاز به مساعدت مستمر مراقبین و کارکنان سرای سالمندان دارند.
گذراندن دوره سالمندی در سرای سالمندان نیازمند حفظ فعالیت روزمره و انجام بعضی از مسئولیت های مراقبت از خود است. فعالیت سالمند، برای حرکت وخود استقلالی به حفظ سلامت وی کمک می کند ولی عدم فعالیت می تواند نیاز او را به مراقبت دهنده و وسایل کمکی، حرکتی افزایش دهد. هنگامی می توان به اهمیت محدودیت حرکتی سالمندان پی برد که وضعیت فعالیت حرکتی آنان با استفاده از ابزار مناسب مورد بررسی قرار گیرد تا ملاکی برای پیش بینی و برنامه ریزی خدمات بهداشتی و مراقبتی و سرانجام خود مراقبتی و ارتقاء سلامت آنان در دست باشد. با توجه به جامع بودن ابزار فوق الذکر استفاده از آن توصیه می شود.