انگاره تکرار نزول آیه

فرضیه نزول دوباره بعضی از آیات و سوره ها که در میان برخی از کتاب های تفسیری و علوم قرآنی آمده هنگامی مطرح شده است که در خصوص آیه ای دو یا چند سبب نزولی که هم زمان نیستند، ذکر شود. در این حال، برخی محققان، به دلیل ناتوانی از ترجیح یکی از روایات و یا پرهیز از هرگونه نقد و ارزیابی آرای گذشتگان، قایل به تکرار نزول شده اند و صحت روایات را پذیرفته اند؛ بدون آن که به نقادی متن آنها از جهت زمان نزول، سیاق آیات و فضای حاکم بر نزول آیات بپردازند. مهم ترین دلیل اعتقاد به تکرار نزول، نبود تحلیل درست از مضامین روایات سبب نزول است. این فرض از هیچ یک از صحابه شنیده نشده و در آثار متقدمان، همچون طبری، مطرح نشده است. تلاوت مجدد آیه در حادثه ای مشابه، نزول دوباره آن آیه نیست. مطابق این فرض، پیامبراکرم متن آیاتی را که قبلا بر او ابلاغ شده بود، فراموش می کرد، یا قدرت تطبیق وقایع با آیات مناسب نداشت.
این مقاله به بررسی این فرضیه پرداخته و از درستی یا نادرستی آن سخن خواهد گفت.