بررسی اثر راستاگرایی بر جنبش نیرومند زمین در زمین لرزه 11 فروردین 1385 درب آستانه- سیلاخور

پدیده راستاگرایی گسلش باعث ایجاد تغییرات در مولفه های جنبش نیرومند زمین می شود که از آن جمله می توان به تغییرات مولفه افقی عمود برگسل و مولفه افقی موازی با گسل اشاره کرد که در مورد پارامتر سرعت جنبش زمین بیشتر مشهود است. در این مقاله فاکتوری که میزان اثر پدیده راستاگرایی در روابط تضعیف مربوط به سرعت جنبش نیرومند زمین را تعیین می کند، معرفی می شود. این فاکتور به منظور لحاظ کردن اثر پدیده راستاگرایی در روابط تضعیف سرعت جنبش نیرومند زمین، بر پایه مدل سازی ارائه می شود. بدین منظور زمین لرزه 11 فروردین 1385 درب آستانه-سیلاخور، با استفاده از روش اجزای محدود و با نرم افزار ANSYS مدل سازی می شود.
پارامترهای مورد بررسی شامل نسبت مولفه افقی سرعت عمود بر گسل (vn) به مولفه افقی سرعت موازی با گسل) (vp و نسبت مولفه افقی سرعت عمود بر گسل به سرعت افقی میانگین (v) است. نتایج حاصل از داده های جنبش نیرومند زمین مربوط به زمین لرزه 1385درب آستانه- سیلاخور و داده های حاصل از مدل سازی این زمین لرزه نشان دهنده افزایش نسبت مولفه افقی عمود بر گسل به مولفه افقی موازی با گسل سرعت در دو انتهای گسل، هم در جهت پیشرو که سرعت بیشتر است و چه در جهت پسرو که سرعت کمتری دارد است، یعنی نسبت مولفه افقی سرعت عمود بر گسل به مولفه افقی سرعت موازی با گسل وابسته به زاویه راستاگرایی است. همچنین، نسبت سرعت مولفه افقی عمود بر گسل به سرعت افقی میانگین با استفاده از مدل سازی زمین لرزه درب آستانه- سیلاخور با روش اجزای محدود تعیین شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که این نسبت با تغییر زاویه راستاگرایی، فاصله تا رومرکز زمین لرزه و طول گسیختگی تغییر می کند. در مورد داده های ثبت شده از زمین لرزه درب آستانه- سیلاخور نیز همین روند قابل مشاهده است، بدین ترتیب رابطه ای برای تعیین تغییرات برحسب زاویه راستاگرایی ارائه شده است. معادله پیشنهاد شده برای نسبت مولفه افقی سرعت عمود برگسل به سرعت افقی میانگین برحسب برای زمین لرزه مدل سازی شده مورد نظر به دست آمده است. این معادله برای دخالت دادن راستاگرایی در روابط تضعیف مربوط به سرعت در چنین ناحیه ای مورد استفاده قرار می گیرد.