بررسی تاثیر بارندگی بر عملکرد محصولات گندم و جو در استان گلستان

وضعیت اقلیمی از مهم ترین عوامل مؤثر در مقدار تولید محصولات کشاورزی است. در بین پارامترهای اقلیمی، تغییرپذیری بارندگی یکی از مهم ترین فاکتورهای موثر بر مقدار رطوبت قابل استفاده گیاه و در نتیجه میزان تولید محصول می باشد. بنابراین، بخش کشاورزی نسبت به تغییرات بارندگی حساس تر و آسیب پذیرتر می باشد. در تحقیق حاضر به بررسی اثر بارندگی و نوسانات آن بر عملکرد دو محصول مهم کشاورزی شامل گندم و جو در استان گلستان پرداخته شده است. برای این منظور آمار عملکرد محصولات گندم و جو در سطح تمامی 33 مرکز خدمات جهاد کشاورزی استان گلستان در طول یک دوره 20 ساله، بررسی شد. پس از اخذ آمار بارندگی ماهیانه در طول دوره آماری و در محدوده هر مرکز خدمات و تعیین عملکرد هر یک از دو محصول گندم و جو و در دو وضعیت آبی و دیم، بررسی های اولیه آماری داده ها، از قبیل آزمون داده های پرت انجام شد. روند تغییر عملکرد هر یک از محصولات ذکر شده در طول دوره آماری بررسی، سپس به تحلیل رگرسیونی اثر زمان وقوع بارندگی بر عملکرد هر یک از محصولات فوق و در هر مرکز خدمات با استفاده از روش های رگرسیونی اتوماتیک و گام به گام پرداخته شد. نتایج بررسی تاثیر افزایش یا کاهش بارندگی سالیانه بر عملکرد محصولات نشان داد که عملکرد گندم در طول محدوده زمان مورد مطالعه دارای روند می باشد در حالی که در مورد جو نمی توان از وجود یک روند در عملکرد بحث نمود. همچنین بارندگی های هر ماه و یا افزایش یا کاهش بارندگی سالیانه، عملکرد جو (به خصوص جو دیم) را به شدت تحت تاثیر قرار داده است ولی تاثیرپذیری گندم از بارندگی های هر ماه و یا نوسانات سالیانه بارندگی بسیار کمتر بوده است. نتایج نشان می دهد که بارندگی ماه های خرداد، آبان و آذر برای گندم و ماه های اولیه و آخر دوره کشت برای جو بیشترین اثر را بر روی عملکرد دارند.