بررسی روایی و پایایی آزمون پیشنهادی پس (PASS) در ارزیابی مراقبت از خود بیماران پارکینسون

بیماری پارکینسون یک بیماری پیشرونده می باشد که تلاش در جهت حفظ استقلال در انجام فعالیت های روزمره زندگی و مهارتهای مراقبت از خود تا حد امکان، برای این بیماران بعنوان مهمترین مساله در نظر گرفته می شود. آزمون مهارتهای مراقبت از خود (PASS) از سه بخش فعالیتهای روزمره زندگی (A.D.L.)، کاربرد ابزار در فعالیتهای روزمره زندگی I.A.D.L)) و تحرک عملکردی در زندگی روزمره (Mobility) تشکیل شده است. روایی و پایایی این آزمون تنها در طیف بسیار محدودی از ناتوانایی ها مورد مطالعه قرار گرفته است و بر روی بیماران پارکینسون اصلا انجام نشده است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی روایی و پایایی آزمون مهارتهای مراقبت از خود (PASS) در بیماران پارکینسون می باشد.
آزمون PASS جهت تعیین روایی در ابتدا ترجمه شد، آزمون به همراه پرسشنامه تدوین شده جهت این کار در اختیار 5 نفر کارشناس که همگی عضو هیات علمی کاردرمانی بودند قرار گرفت. جهت تعیین پایایی نیز از مراکز توانبخشی 5 منطقه جغرافیایی شهر تهران به تعداد 50 نمونه در رده های سنی45 تا 85سالگی بصورت موارد در دسترس انتخاب گردید. پس از آن آزمون مورد نظر با استفاده از دستورالعمل PASS در دو مرحله از نظر استقلال، ایمنی و نتیجه بررسی گردید.
توافق میان نظر کارشناسان در خصوص روایی آزمون PASS برای بیماران پارکینسون از نظر استقلال (X2=5/83، DF=4)، ایمنی (X2=5/44، DF=4) و نتیجه (X2=2/45، DF=4) با اطمینان بیش از %95 وجود داشت. همچنین همبستگی آزمون-بازآزمون تست مهارتهای مراقبت از خود (PASS) برای بیماران پارکینسون از نظر استقلال با ضریب همبستگی r=0/93، ایمنی با ضریب همبستگی r=0/91 و نتیجه با ضریب همبستگی r=0/91، در سطح (P=0/01) معنی دار بود که نشان دهنده پایایی بالای این آزمون است.
نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که این آزمون برای بیماران پارکینسون از پایایی و روایی بالایی برخوردار است. این یافته ها از این نظر قابل انتظار بود که در این بیماران آزمون عملکردی چندان تغییراتی نداشته و ماده های آزمون متناسب با اهداف درمانی بودند و آشنایی کافی آزمودنی ها با مهارتهای مربوطه و مرحله بندی در نمره دهی استاندارد آزمون نیز نشان دهنده پایایی و روایی قابل قبول آزمون بودند. بنابراین در کل می توان نتیجه گرفت که این ارزیابی می تواند بعنوان ابزاری مناسب در اختیار متخصصان قرار بگیرد.