بررسی مقایسه ای تاثیر نیفیدیپین زود رهش به روش زیر زبانی و جویدن- قورت دادن بر سرعت کاهش فشار خون در بیماران مبتلا به فوریت های فشار خونی مراجعه کننده به مراکز بهداشتی- درمانی وابسته به دانشگاه

فوریت های فشار خونی یکی از موارد شایع اورژانس های داخلی بوده که در صورت عدم درمان به موقع با مرگ و میر بالا همراه می باشد. استفاده از داروی نیفیدیپین زیر زبانی برای کاهش و کنترل فوریت های فشار خون رایج است. نیفیدپین داروئی با شروع اثر سریع بوده که در روش تجویز زیر زبانی آن سرعت نزول فشار خون سریع می باشد و لذا می تواند با عوارض احتمالی ایسکمی میوکارد و مرگ ناگهانی قلبی همراه باشد. در نتیجه جهت یافتن روشی مطمئن تر و بی خطر تر در تجویز این دارو به مقایسه اثر آن در روش زیر زبانی با روش جویدن- قورت دادن پرداخته شد.
در این مطالعه نیمه تجربی 160 بیمار مبتلا به فوریت فشار خون از طریق نمونه گیری مبتنی بر هدف و با آرایش تصادفی به دو گروه مساوی تقسیم شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. بعد از تطبیق دو گروه با هم، در یک گروه از شکل کپسول 10 میلی گرمی زیر زبانی و در گروه دوم از شکل جویدنی- قورت دادن با همان دوز استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها شامل یک فرم اطلاعاتی و یک دستگاه فشار سنج نیمه اتوماتیک جیوه ای بود. فرم اطلاعاتی از دو بخش تشکیل شده بود، بخش اول مربوط به اطلاعات مورد نیاز پژوهش در دو قسمت اطلاعات دموگرافیک و بخش دوم مربوط به لیست ثبت مقادیر فشار خون (سیستولیک، دیاستولیک، متوسط و ضربان قلب) در دقایق 5 الی120 بعد از مصرف نیفیدیپین به دو روش بوده است. بیمارانی به مطالعه وارد می شدند که فشار خون مساوی و یا بالاتر از 210 روی 125 میلی متر جیوه بدون علائم صدمه حاد اعضاء حیاتی داشتند. فشار خون و ضربان قلب در مرحله اول قبل از دارو یک مرتبه و در مرحله دوم شش مرتبه در دقایق 5،10،20،30،60و120 بعد از مصرف دارو کنترل گردید. اطلاعات جمع آوری شده به صورت کمی و کیفی بودند که به وسیله آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. آزمونهای مورد استفاده شامل آزمون تی زوج و کای دو بودند.
سرعت کاهش فشار خون سیستولیک در بیماران در گروه زیر زبانی و جویدن - قورت دادن در دقایق 5،10،20 بعد از نیفیدیپین به ترتیب در سطح(04/0 P =)،)01/0 (P =و)06/0P= (اختلاف معنا داری را نشان داده از طرفی سرعت کاهش فشار خون دیاستولیک در این مدت اختلاف معنا داری نشان نداده در دو گروه تقریبا یکسان بود. از دقیقه 30 به بعد سرعت کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک در دو روش به هم نزدیک شده بود(05/0 > p). تغییرات در تعداد ضربان قلب در دو روش تفاوت عمده ای نداشته ولی میانگین آن رو به افزایش بوده است. مصرف کپسول نیفیدیپین در دو روش مصرفی زیر زبانی و جویدن- قورت دادن در طی مدت درمان به میزان 23درصد متوسط فشار خون پایه را کاهش داده بود. میان بین فشار خون متوسط شریانی قبل و بعد از درمان اختلاف معنا داری وجود داشت.(0001/0 P =). همچنین ارتباط معنا داری میان سرعت کاهش فشار خون در دو روش زیر زبانی و جویدن- قورت دادن به عنوان متغیر وابسته با سن، جنس، سابقه وجود بیماری، ریسک فاکتورها و داروهای مصرفی ضد فشار خون به عنوان متغیر مستقل دیده نشد.
بحث: با توجه به سرعت بالای کاهش فشارخون سیستولیک در روش زیر زبانی در 20 دقیقه اول می توان از روش جویدن- قورت دادن با نتایج مشابه از نظر تاثیر دارو پس از این زمان استفاده نمود.روش جویدن- قورت دادن می تواند ایمن تر و مناسب تر در درمان فوریتهای فشارخونی باشد.