اسباب ورود حدیث در کافی

معنی لغوی واژه های «سبب»، «ورود»، «مورد»، «صدور»، در حدیثشناسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله، به تفصیل، به بررسی این واژه ها پرداخته شده است. مورد صدور حدیث در علم حدیث و درایت حدیث، بسیار اثرگذار است. احادیث معصومین: در شرایط زمانی و مکانی متفاوت و با انگیزه ها و هدفهای خاصی صادر شده که در تاریخ تدوین حدیث، به دلایل مختلف، بسیاری از موارد صدور حدیث، حذف یا به فراموشی سپرده شده است. همچنانکه اسباب نزول قرآن در فهم و تفسیر قرآن مطلوب است، اسباب ورود و صدور حدیث نیز در فهم و تبیین حدیث مطلوب است. در فواید شناخت مورد صدور احادیث، به ایجاد بصیرت در فهم حدیث، تخصیص عام، تقیید مطلق، تبیین مجمل، بیان علت حکم، شناخت احادیث تقیه ای، رفع تعارض، تبیین نسخ، ترجیح بین احادیث، آشنایی با کسانی که حدیث خطاب به آنها صادر شده، رفع ابهام از کلمات و عبارات نامفهوم، آشنایی با شیوه معصومین: در بیان مطالب و ایجاد تسهیل در حفظ احادیث اشاره شده است.
میزان اعتبار مورد صدور احادیث به لحاظ: ناقل حدیث، مورد صدورهای خبری، مورد صدورهای انفصالی و تعارض بین موارد صدور حدیث بررسی شده است. کتاب کافی با توجه به مورد صدور احادیث، به دو دسته احادیث فاقد صدور خاص و احادیث دارای مورد صدور خاص تقسیمبندی و هریک از این قسمتها بررسی شده است.
عوامل موثر در عدم نقل و نگارش مورد صدور احادیث، به دو دسته اصلی: عوامل مخصوص هر دوره و عوامل عمومی، تقسیم و به شرح آنها پرداخته شده است.
موضوعات مورد صدور احادیث شفاهی و مکتوب در کتاب کافی کلینی در انواع: سوالها، مجادله ها، درخواستها، شکایتها و عرضه ها تقسیمبندی، بررسی و در هر مورد نیز شواهد حدیثی بیان شده است.