مقایسه بیان فاکتور رونویسی C-FOS در موش های سوری نر و ماده طی قطع وابستگی به مرفین با و بدون تجویز حاد بابونه

برخی مطالعات حاکی از تفاوت وابستگی به داروهای مخدر و پاسخ به درمان های دارویی گیاهی و صناعی بین جنس نر و ماده است. از آنجائی که نشان داده شده بیان فاکتور رونویسی C-fos به هنگام سندرم ترک مرفین در بسیاری از مناطق مغز حیوانات نر افزایش چشم گیری می یابد و با توجه به اثر تسکینی و آرام بخشی گیاه بابونه، این مطالعه با هدف مقایسه تغییرات این فاکتور در زمان قطع وابستگی به مرفین با و بدون تجویز این داروی گیاهی در مغز موش سوری نر و ماده بالغ طراحی و اجرا گردید.
در این مطالعه آزمایشگاهی که در سال 1386 در دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد از 56 سر موش سوری نر و ماده نژاد ان ماری در قالب 8 گروه 7 تایی استفاده شد گروه ها شامل: دریافت کننده مرفین+سالین، مرفین+ نالوکسان، مرفین+عصاره هیدروالکلی بابونه (mg/kg 30)+ نالوکسان و مرفین+سالین+ نالوکسان بودند. برای ایجاد وابستگی از دوز فزاینده مرفین (mg/kg 80 و40، 20) طی چهار روز استفاده شد و جهت قطع وابستگی مرفین، نالوکسان(mg/kg5) تزریق شد. جهت بررسی سلولی mRNA، بافت مغز 90 دقیقه پس از تیمار در هر گروه استخراج شد. با استفاده از پروب نشاندار C-fos و بتااکتین (کنترل مثبت) و روش dot bloting میزان بیان C-fos به کمک نرم افزار Zero Dscan به دست آمد و با آزمون های t،ANOVA و Duncan و نرم افزار SPSS آنالیز گردید و سطح معنی داری نیز 05/0P< در نظر گرفته شد.
بر اساس یافته های این مطالعه میزان بیان فاکتور رونویسی C-fos در مغز موش های نر پس از قطع مرفین توسط نالوکسان افزایش یافته بود در حالی که در موش های ماده این میزان کاهش یافته بود (01/0P<). عصاره بابونه باعث کاهش میزان فاکتور رونویسی C-fos در مغز موش های نر شد در حالی که در موش های ماده اثر تقویتی داشت (05/0P<).
به نظر می رسد فرآیندهای سلولی دخیل در وابستگی به مرفین و پاسخ به درمان بابونه وابسته به جنس بوده و احتمالا این تفاوت در پاسخ دهی مربوط به نقش هورمون های جنسی در فرآیند های فوق می باشد.