تحلیل عاملی اکتشافی پرسشنامه های عوامل روانی اجتماعی اثرگذار بر فعالیت جسمانی در بین دختران نوجوان ایرانی

اگر چه برخی مطالعات در رابطه با ارزیابی عوامل روانی اجتماعی اثر گذار بر فعالیت جسمانی انجام گردیده است ولی پایایی و روایی ابزارهای بکار رفته اندازه گیری نشده است. هدف پژوهش حاضر تحلیل سوالها و تحلیل عاملی پرسشنامه های عوامل روانی اجتماعی اثر گذار بر فعالیت جسمانی و ساخت مقیاس های معتبر و استاندارد در بین دختران نوجوان ایرانی بوده است.
در این مطالعه، 512 دانش آموز دختر دبیرستانی کلاس های اول و دوم از 12 دبیرستان دولتی در منطقه 10 آموزش و پرورش تهران بصورت تصادفی انتخاب شدند. مقیاس های بکار رفته در این پژوهش با استفاده از سازه های تئوری شناختی اجتماعی بندورا و مدل (TTM) پروجاسکا و دیکلمنته طراحی شده بودند. بر اساس تحلیل سوالهای پرسشنامه های عوامل روانی اجتماعی همه سوالها با نمره کل همبستگی معنی داری داشتند. بر اساس تحلیل عاملی از طریق تحلیل مولفه های اصلی و تحلیل موازی نشان داد که مقیاس خود کارآمدی حاوی یک عامل، این عامل برای %55 واریانس در سوالات محاسبه شده بود، مقیاس حمایت اجتماعی شامل دو عامل: حمایت خانواده و حمایت دوست، این دو عامل برای %52 واریانس در سوالات محاسبه شده بود، مقیاس تعادل تصمیم گیری، شامل دو عامل: منافع فعالیت جسمانی و موانع فعالیت جسمانی، این دو عامل برای %52 واریانس در سوالات محاسبه شده بود، مقیاس استراتژی های تغییر حاوی یک عامل واریانس %38 و مقیاس عوامل محیط نیز یک عامل با واریانس %50 بود. علاوه بر این، ضرایب آلفای کرونباخ (Cronbach’s alphas)، و پایایی بازآزمایی (test-retest) نشان دهنده اعتماد و پایایی نتایج فوق می باشد.
نتایج این پژوهش نشان داد که پرسشنامه های عوامل روانی اجتماعی اثر گذار بر فعالیت جسمانی را می توان در پژوهش های ارتقا سلامت و برنامه های آموزش فعالیت جسمانی نوجوانان دختر بکار برد.