نهشت سلستیت استراتیفورم منطقه افتر، باختر سمنان

توالی سنگ های رسوبی ناودیس منطقه مورد مطالعه (افتر در 35 کیلومتری غرب سمنان)، به ترتیب شامل سازندهای کرج، سمنان و کند است که سلستیت در لایه های پایینی سازند کند گسترده است. سازند کند بطور عمده شامل ژیپس، آهک و آهک ماسه دار می باشد که در محیط تبخیری نهشته شده است. با توجه به فسیل های موجود در آهک های این توالی، سن آن ائوسن بالایی بوده و در یک حوضه تبخیری کم عمق با فرونشینی متغیر و آرام تشکیل یافته است. سلستین های لایه ای، ریتمیک و عدسی های کشیده و موازی با لایه بندی کلی رسوبات منطقه بوده و در مراحل دیاژنز اولیه واصلی تشکیل شده است. بلورهای سلستین به دو صورت 1) قطعات کشیده، خود شکل تا بی شکل و 2) عدسی (با شکل دروغین ژیپس) ظاهر می شوند. سیلیسی شدن که در مراحل دیاژنز پسین انجام گرفته، بر لایه های سلستیت دار بیش از دیگر لایه ها تاثیر گذاشته است. زایش بخش اعظم سلستیت، با توجه به شکل و چگونگی قرار گیری آن، در توالی تبخیری، بطور عمده دیاژنتیک ارزیابی شده و بخش کمی از آن، احتمالا در اثر اشباع محلول استرونسیوم در محیط تبخیری و به صورت همزمان با رسوبگذاری تشکیل یافته است. به نظر می رسد که با توجه به فراوانی ژیپس در محیط تبخیری کم عمق و در نتیجه فراوانی یون سولفات در آب؛ و نیز پایین بودن انحلال پذیری سولفات استرونسیم در مقایسه با سولفات کلسیم، حضور یون های استرونسیم در محیط، موجب تشکیل سولفات استرونسیم (سلستیت) شده است. افزون بر این، در نتیجه مهاجرت یون های استرونسیم از لایه های زیرین (سازند سمنان و کرج) به سوی سازند کند و یا جابه جایی آنها با جریان سیالهای جوی، در مراحل دیاژنتیک می تواند موجب جایگزینی سلستیت به جای ژیپس شده باشد. بالا بودن نسبی غلظت یون استرونسیم در سازند های کرج و سمنان؛ احتمال تامین این یون را از این سازند های ذکر شده بیشتر می نماید.