تعیین سن مجموعه نفوذی اشنویه با روش پتاسیم-آرگن

مجموعه نفوذی اشنویه عضو غربی کمربند آذرین درونی گلپایگان – ارومیه در پهنه سنندج – سیرجان شمالی است. این مجموعه با وسعت حدود 700 کیلومتر مربع از 10 توده پدید آمده است که در سه خانواده (suite) دیوریتی، گرانیتی و آلکالی سیینیتی-آلکالی گرانیتی مورد مطالعه قرار گرفته اند. توده های دیوریتی قدیمی ترین سنگهای نفوذی منطقه را شکل می دهند که بر پایه شواهد صحرایی در منطقه مورد مطالعه زمان نسبی تشکیل آنها بعد از ژوراسیک آغازی - قبل از میوسن بوده است. با توجه به سن سنگهای نفوذی مشابه در منطقه نقده می توان زمان بعد از کرتاسه آغازی - – قبل از میوسن را برای خانواده دیوریتی در نظر گرفت. بر پایه وجود سنگهای دورگه در مرز مشترک سنگهای دیوریتی با گرانیت ها، زمان نسبی جایگیری گرانیتها بطور همزمان با دیوریت ها بوده است. توده سیینیتی از خانواده سوم سنگهای دیوریتی و گرانیتی را قطع نموده است، ولی توده آلکالی گرانیتی فلوئورین دار از این خانواده با دیگر سنگهای آذرین منطقه مرز مشترک ندارد. سن سنجی به روش K-Ar بر روی آمفیبول سنگهای دیوریتی مجموعه اشنویه زمانهای 3/2+9/91، 3/2+1/94 و 4/2+100 میلیون سال (اواخر کرتاسه آغازی) و برای بیوتیت های توده های گرانیتی زمان های 9/1 + 100 و5/1+9/98 میلیون سال (اواخر کرتاسه آغازی) را نشان داده است. نتیجه تحقیقات مشابه بر روی آرفودسونیت های سیینیت ها و فلدسپاتهای آلکالی گرانیت فلوئورین دار به ترتیب زمان های 1/3+9/78، 9/1+6/79 و 0/2+7/81 میلیون سال و 4/3+76 و 8/1+1/77 میلیون سال (کرتاسه پایانی) بوده است. بر پایه شواهد صحرایی و سن یابی رادیومتری جایگیری سنگهای اشنویه در دو مرحله زمانی اتفاق افتاده است، در مرحله اول توده های دیوریتی و گرانیتی بطور همزمان (یا با اختلاف زمانی کوتاه) پدید آمده اند و در مرحله دوم توده های آلکالی سیینیتی – آلکالی گرانیتی با قطع کردن آنها جایگزین شده اند. مرحله اول ماگماتیسم حدود 100میلیون سال قبل و مرحله دوم حدود 80 میلیون سال قبل اتفاق افتاده اند.