پارامترهای جدول ویژه باروری زنبور Trichogramma brassicae Bezdenko،جمع آوری شده از انارستان های ساوه، درسه ثابت دمایی و رطوبتی

کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae Zeller))، آفت کلیدی باغ های انار است که در مرحله تخم مورد حمله زنبور تریکوگراما که به عنوان دشمنان طبیعی موثر و کارآمد این آفت تلقی می شود قرار می گیرد. جهت استفاده از این حشرات مفید در قالب مدیریت تلفیقی آفات (IPM)، شناخت بیشتر ویژگی های زیستی و تاثیر عوامل اقلیمی بر آنها اجتناب ناپذیر می باشد. زنبورهای جمع آوری شده از انارستان های ساوه در این پژوهش گونه یBezd (Hym.:Trichogrammatidae) Trichogramma brassicae، تشخیص داده شدند. با توجه به اینکه حرارت و رطوبت و به ویژه دمای محیط از عوامل تاثیر گذار بر فعالیت این حشره ی مفید می باشند لذا اثر دما بر پارامترهای زیستی و کیفی زنبور پارازیتوئید در شرایط آزمایشگاهی در سه دمای 20، 25 و 30 درجه سانتی گراد مطالعه شد. در این آزمایش ها همه روزه150-100عدد تخم تازه بید غلات(Sitotroga cerealella Olivier)، به عنوان میزبان واسط آزمایشگاهی به مدت حداکثر 24 ساعت در اختیار هر زنبور ماده قرار گرفت. این کار تا مرگ آخرین زنبور ادامه یافت. آزمایش ها در 31 تکرار (هر تکرار شامل یک زنبور ماده بالغ جفت گیری کرده) برای هر دما انجام شد. نرخ خالص تولید مثل) (R0 به ترتیب برای هر دما 09/3± 25/29، 84/3 ± 47/25 و 49/1± 35/9 محاسبه شد. همچنین نرخ ذاتی افزایش جمعیت) (rm004/0±15/0، 011/0± 26/0 و 020/0± 29/0 و نرخ متناهی افزیش جمعیت (l)005/0±16/1، 014/0± 29/1، 027/0±33/1 به دست آمد. متوسط مدت زمان یک نسل T) (و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت DT) (نیز به ترتیب در سه دما 19/0± 59/21، 22/0±49/12، 09/0± 69/7 و12/0± 42/4، 11/0±66/2 و17/0±35/2 روز تعیین گردید. سپس دمای 30 درجه با توجه به میزان rm بالاتر، به عنوان دمای بهینه تعیین شد و پارامترهای جداول زیستی باروری در این دما و سه دامنه ی رطوبت نسبی (545، 565 و585 درصد) نیزبررسی شد.تعداد 25 عدد زنبور ماده با طول عمر حداکثر 24 ساعت انتخاب شد و آزمایش ها مطابق روش ذکر شده تکرار شد. نرخ خالص تولید مثل (R0) به ترتیب برای هرسه دامنه ی رطوبتی 09/3 ± 26/1، 84/3 ± 68/12و49/1 ± 75/5 محاسبه شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت ((rm و نرخمتناهی افزایش جمعیت() نیز به همین ترتیب عبارت بودند از040/0±032/0، 020/0±252/0، 020/0±181/0 و 005/0±03/1، 014/0±28/1، 027/0±19/1. متوسط مدت زمان یک نسل(T) نیز به ترتیب در سه رطوبت 19/0±57/9، 22/0±13/10 و 09/0±73/9 روز، تعیین شد. با توجه به نتایج، مشخص گردید که rm زنبورها در رطوبت های بالاتر (65 و 85 درصد)، بیشتر بوده است. بنابراین به منظور افزایش کارآیی زنبورها رعایت آبیاری مرتب در باغ های انار، حداقل هم زمان با رها سازی، لازم به نظر می رسد.