بررسی ارتباط بین شاخص های رشد و عملکرد برنج رقم خزر تحت تاثیر مقادیر و تقسیط کود نیتروژن

به منظور مطالعه تاثیر مقادیر و تقسیط کود نیتروژن بر شاخص های رشد و روابط آنها با عملکرد دانه برنج رقم خزر آزمایشی در سال 1382 در یک خاک شالیزاری با بافت سبک در استان گیلان، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. در این آزمایش 6 تیمار: شاهد (بدون استفاده کود نیتروژن)، تیمار دوم 40 (پایه)، تیمار سوم 40+40 (پایه + اواسط پنجه زنی)، تیمارچهارم 40 + 20 + 20 (پایه + اواسط پنجه زنی + تشکیل خوشه)، تیمار پنجم 60 +60 (پایه + اواسط پنجه زنی) و تیمار ششم 60 + 30 + 30 (پایه + اواسط پنجه زنی + تشکیل خوشه) کیلوگرم نیتروژن (از منبع اوره) در هکتار مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بالاترین شاخص سطح برگ (3/5 و 5 متر مربع بر متر مربع) و سرعت رشد محصول (5/27 و 4/27 گرم بر متر مربع در روز)، در 5 روز قبل از گلدهی و بالاترین دوام سطح برگ (97/1 و 10/2 متر مربع در ده روز) در 5 روز بعد از گلدهی در تیمار های چهارم و ششم با سه نوبت تقسیط نیتروژن به دست آمد. نتایج تجزیه رگرسیون نشان داد که به ترتیب در 5 روز قبل از گلدهی، 5 و 15 روز بعد از گلدهی بین عملکرد دانه و سرعت رشد محصول (83/0، 84/0، 65/0R2=)، دوام سطح برگ (87/0، 86/0، 87/0R2=)، شاخص سطح برگ (86/0، 86/0، 89/0R2=)، تجمع ماده خشک (77/0، 79/0، 83/0R2=) و نسبت سطح برگ (73/0، 63/0، 60/0R2=) رابطه خطی مثبت وجود داشت. با توجه به این که بالاترین میزان عملکرد دانه نیز در تیمار های چهارم و ششم مشاهده شد (83/4 و 67/4 تن در هکتار)، لذا می توان بیان نمود که دلیل عمده افزایش عملکرد دانه در تیمار های سه تقسیطه نیتروژن بهبود شاخص های رشد (سرعت رشد محصول، شاخص و دوام سطح برگ) بوده است.