اثربخشی دوز یادآورواکسن هپاتیت ب در کودکان 75 ساله واکسینه شده استان کهگیلویه و بویراحمد

اثربخشی واکسن هپاتیت ب و طول مدت محافظت بعد از تزریق در کودکان، در مطالعه های مختلف، متفاوت ذکر شده است. نیاز به دوز یادآور هپاتیت ب به دنبال سری واکسیناسیون بعد از تولد چالش برانگیز است. در برنامه ایمن سازی مصوب کمیته کشوری ایمن سازی، فقط یک دوره واکسیناسیون برای کودکان در نظر گرفته شده است. با توجه به شیوع بالا و وخامت بیماری هپاتیت ب، این مطالعه به منظور تعیین وضعیت ایمنی کودکان در سنین ورود به مراکز آموزشی و تعیین اثر بخشی دوز یادآور واکسن هپاتیت ب در کودکان و نیاز به استفاده از دوز یادآور، طراحی و اجرا گردید.
این یک مطالعه مداخله ای از نوع کارآزمایی بالینی است که در سال 1384 1383 بر روی 800 کودک 75 ساله استان کهگیلویه و بویراحمد با روش نمونه گیری چند مرحله ای انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود. بعد از پرسشگری خانوار از هر کودک 3 میلی لیتر خون گرفته شد. با روش الیزا آنتی بادی ضد آنتی ژن سطحی و آنتی ژن سطحی ویروس اندازه گیری شد. به کلیه کودکانی که میزان آنتی بادی آنها کمتر از میزان محافظت کننده بود واکسن هپاتیت ب از نوع دی ان ای نوترکیبی به صورت عضلانی تزریق شد. 4 هفته بعد غلظت آنتی بادی ضد ویروس اندازه گرفته شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری تی زوجی تجزیه و تحلیل گردید.
کلیه موارد جهت آنتی ژن سطحی منفی بودند. یافته ها نشان داد 615 نفر(4/84 درصد) کودکان مورد مطالعه از آنتی بادی محافظت کننده علیه ویروس هپاتیت ب برخوردار بودند. میانگین تیتر آنتی بادی ضد ویروس هپاتیت ب در این کودکان 9/308± 5/230 واحد بین المللی با حداقل تیتر 6/10 و حداکثر آن 1175 واحد بود. 114 نفر(6/15 درصد) کودکان ایمن نبودند و میانگین تیتر آنتی بادی در آن ها 5/3 ± 97/4 واحد بین المللی بود. بعد از دریافت دوز واکسن یادآور هپاتیت، 89 نفر(1/78 درصد) از این کودکان نسبت به ویروس هپاتیت ب ایمن شدند. میانگین تیتر آنتی بادی به 402 ± 1/332 واحد بین المللی رسید، یعنی به طور متوسط حدود 67 برابر افزایش تیتر مشاهده شد.
با توجه به نتایج مطالعه مبنی بر پاسخ مناسب سیستم ایمنی به دوز یادآور که نشان دهنده حافظه ایمنی خوب بعد از واکسیناسیون اولیه است، تجویز دوز یادآور واکسن علی رغم امکان تماس بیشتر به دلیل سن ورود به مدرسه و اجتماعی تر شدن کودکان، ضروری به نظر نمی رسد، اما لزوم مطالعه های بیشتر در مورد نیاز به دوز یادآور در سنین بالاتر و در کودکانی که پاسخ مناسب به دوز اولیه واکسن نداده اند، احساس می شود.