نظرسنجی از سیاست گذاران در خصوص استفاده از مشارکت مردمی برای برنامه های کاهش آسیب اعتیاد

اعتیاد به مواد مخدر یکی از مهم ترین مشکلات اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی ایران است و سالانه منابع زیادی صرف مبارزه با آن می شود. در این مقاله نظرات سیاست گذاران مرتبط با اعتیاد را در مورد رویکرد کاهش آسیب اعتیاد (از جمله اقدامات کاهش تقاضا) جویا شدیم.
این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق انجام پذیرفت. محور سؤالات مصاحبه بر اساس مفهوم کاهش آسیب اعتیاد و مشارکت مردم از دیدگاه مصاحبه شوندگان، شناسایی نقش، علاقه و قدرت مراکز مورد مطالعه در روند کاهش آسیب و موانع اجرای برنامه های کاهش آسیب در کشور بود. مصاحبه ها با نمایندگان سازمان های دولتی، مؤسسات دولتی و خصوصی انجام می پذیرفت. در مورد علل اعتیاد، قریب به اتفاق مصاحبه شوندگان به چند عاملی بودن و مداخله عوامل متعدد درشروع مصرف مواد و بروز اعتیاد اعتقاد داشتند که البته وجود این نگرش در سیاست گذاران و ارجحیت آن بر تفکر غیر منعطف گذشته، بسیار ارزنده است. در مورد مشارکت مردم، گرچه نظر کلی موافق وجود داشت، ولی تاکید بسیار بر مشخص بودن حدود آن بود.
با وجود مقاومت های اولیه در برابر شروع برنامه های کاهش آسیب، هم اکنون نظر مساعد برای گسترش آن از منظر اکثر سیاست گذاران وجود دارد که زمینه را برای همکاری و هماهنگی هر چه بیشتر میان آنها فراهم می کند. نکته ای که در این بررسی مکررا به آن اشاره شد، نبود زیرساخت های قانونی و اجرایی در سطح کلان برای این تعامل بود که رفع آن اولویت داشته و زمینه ساز مشارکت مردمی محسوب می شود.