برآورد هزینه برنامه ایمن سازی سراسری هپاتیت B در نوجوانان

به منظور پوشش دهی ایمنی علیه هپاتیت B در نوجوانان و جوانان تا سن 25 سال، برنامه ایمن سازی سراسری هپاتیت B برای متولدین 1368 تا 1371 در دستور کار وزارت بهداشت قرار گرفته است. اولین برنامه از این سری در سال 86-85 در سه مرحله برای متولدین سال 68 انجام شده است. این مطالعه با هدف برآورد و تحلیل هزینه صرف شده از طرف نظام سلامت کشور در این برنامه صورت گرفته است.
مطالعه از دیدگاه نظام سلامت انجام شد. متغیرهای هزینه ای در این مطالعه شامل هزینه های مصرفی، هزینه های پرسنلی، هزینه تبلیغات، هزینه حمل و نقل و هزینه های سرباری بود. اطلاعات لازم برای برآورد هزینه های مصرفی، ناظران ستادی و تبلیغات از اطلاعات جاری مرکز مدیریت بیماری ها و مصاحبه با کارشناسان مربوطه به دست آمد. هزینه های پرسنلی تزریق واکسن، ناظران استانی و واحدهای سیاری در یک یا چند دانشگاه (شامل دانشگاه های علوم پزشکی مازندران، گلستان، کرمان و ایران) محاسبه شد و به کل کشور تعمیم داده شد. برای برآورد هزینه حمل و نقل و هزینه های سرباری از ضرایبی که در راهنماهای سازمان بهداشت جهانی توصیه شده بود استفاده گردید. پوشش برنامه با استفاده از گزارش های دانشگاه های علوم پزشکی کشور محاسبه شد. آزمون های حساسیت انجام گردید.
مجموع هزینه صرف شده در سه مرحله این برنامه 615/83 میلیارد ریال محاسبه گردید که از این مبلغ 24٪ صرف هزینه های مصرفی، 42٪ صرف هزینه های پرسنلی، 31٪ صرف هزینه حمل و نقل، 1/0٪ صرف هزینه تبلیغات و 3٪ صرف هزینه های سرباری شده است. هزینه صرف شده به ازای تزریق هر دوز واکسن 21000 ریال بوده است که این رقم درصورت بالا رفتن پوشش برنامه و استفاده از دوز واکسن زیر 20 سال حداقل تا 17500 ریال کاهش یافته و درصورت پایین آمدن پوشش برنامه و استفاده از دوز واکسن بالای 20 سال حداکثر تا 23000 ریال افزایش خواهد یافت.
این مطالعه نشان می دهد که هزینه صرف شده در این برنامه در مقایسه با برنامه های مشابه در کشورهای توسعه یافته بسیار پایین تر است که با ایجاد تغییراتی به ویژه در دوز واکسن می تواند کاهش یابد. هزینه صرف شده برای تبلیغات در این برنامه ناچیز بوده که لازم است به آن بیشتر توجه شود. نتایج این مطالعه می تواند به عنوان پشتوانه ای در درخواست تامین اعتبار برای برنامه های واکسیناسیون مقطعی به کار رود و وزارت بهداشت را در تامین اعتبار مورد نیاز برنامه یاری دهد.