بازسازی محله های شهری در چارچوب برنامه ریزی توسعه اجتماعی محله ای

به دنبال تحول و تفکیک ساختار فضایی و اجتماعی شهرهای بزرگ کشور طی چند دهه اخیر، طرح های کلان توسعه شهری در جهت اصلاح ساختارش هرهای مذکور و افزایش کار آیینهادهای فضایی و اجتماعی آن ها به اجر ا گذاشته شده است. به نظر می رسد در بسیاری ازموارد، کیفیت طرح های توسعه ای فوق به منظور بهبود ساختار شهر و اعمال روش هایی بودهاست که فرآیند کلی حیات شهری را در نظر داشته است تا تمرکز بر مناطق کم توسعه یافتهشهری. به همین دلیل، شبکه محله های شهر ی به ویژه در نواحی حاشیه ای و مرکزی، نتوانسته اند آن گونه که باید در تیررس اهداف اجرایی این برنامه ها قرار گیرند. افزایش جمعیتمهاجر از یک سو و رشد پرشتاب سایر بخش ها، از جمله خدمات و مسکن از سوی دیگر، نابرابری فضایی و اجتماعی را به زیان محله نشینان نواحی توسعه نیافته تشدید نموده است.
در ادبیات شهری دهه های اخیر، کاربرد مفهوم واحدهای شهری محله ای در قالب طرح ها یتوسعه ای در کانون علاقه و توجه محققان و برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. در اینچارچوب، موضوع بازسازی نواحی محله ای توسعه نیافته در قالب برنامه عملی، به محورسیاست گذاری محله شهری تبدیل شده است. هدف از طرح های بازساز ی محله ها یتوسعه نیافته شهری، ارتقای کیفیت زندگی در محله ها، بهبود شرایط اسکان دائمی در آنها ونیز افزایش برخورداری ساکنان از خد مات محیطی و در نهایت، توسعه همه جانبه شبکهعمومی آن ها است. به این منظور، هر نوع کالبدشکافی و نیز تجویز سیاست های شهری، مستلزمبازنگری در رویکردهای سنتی اداره شهر و به کارگیری شیوه هایی است که در آن برنامه ریزیمحله محور و شهروند محور، در کانون طراحی و عملیات قرار گیرد.