نومن و فنومن در فلسفه کانت

مسئله «نومن و فنومن» که در فارسی معادل‏هایی همچون «بود و نمود»، «شیء فی‏نفسه و پدیدار» و «ذات معقول و پدیدار» بر آن نهاده‏اند، یکی از مهم‏ترین مسایلی است که ایمانویل کانت در نظام فلسفی خود مطرح کرده است. پیامدهایی که این مسئله دارد می‏تواند اهمیت آن را بیش از پیش آشکار سازد. برخی از مهم‏ترین پیامدهای این مسئله عبارتند از: 1) تاثیر آن در اتخاذ موضع درباره اصل شناسایی و معرفت به جهان خارج؛ 2) تاثیر آن در بحث اثبات‏ناپذیری خدا از طریق ادله رایج در فلسفه و نیز در نحوه تلقی کانت از خدا؛ 3) تاثیر آن در فلسفه اخلاق کانت؛ 4) تاثیر آن در دور ساختن نظام فلسفی وی از اشکالات مطرح بر ایده‏آلیسم بارکلی، از یک سو و پدیدارگرایی هگلی، از سوی دیگر. در مقاله حاضر برخی از ابعاد این مسئله را در چهار محور بررسی کرده‏ایم و پس از تبیین نظر کانت در تفکیک دو قلمرو نومن و فنومن از یک‏دیگر، ضمن اشاره به دو تفسیر از این تفکیک، به پیامدهای این نظریه و در نهایت نیز به برخی از نقدهای واردشده بر آن اشاره کرده‏ایم.