بررسی عوامل انگیزش شغلی در سازمان بر اساس نظریه ی هرزبرگ و ارائه دو مدل اندازه گیری پیشنهادی برای عوامل انگیزشی و بهداشتی (مطالعه ی موردی: شرکت توسعه ی صنایع نفت و انرژی)

نظریه ی دوعاملی (انگیزشی بهداشتی) هرزبرگ یکی از جامع ترین نظریه های انگیزش است که عوامل موثر بر ایجاد انگیزه را به دو دسته ی انگیزشی و بهداشتی تقسیم می کند. به عقیده ی او عوامل بهداشتی به ازبین رفتن نارضایتی در افراد می انجامد، و عوامل انگیزشی موجب افزایش انگیزه ی کاری در آنان می شود. این تحقیق در شرکت توسعه ی صنایع نفت و انرژی و با هدف شناسایی و بررسی عوامل انگیزشی افراد سازمان، براساس نظریه ی هرزبرگ، انجام یافته است. پس از بررسی داده های جمع آوری شده (تحلیل واریانس و تحلیل فاکتور تاییدی)، این نتایج به دست آمد: 1. در بیشتر واحدهای سازمان عوامل بهداشتی، نسبت به عوامل انگیزشی، از میانگین پایین تری برخوردارند که براساس نظریه ی هرزبرگ می توان چنین استدلال کرد که در این شرکت افراد نارضایتی شغلی دارند؛ 2. واحدهای فنی، برنامه ریزی، مالی و مهندسی به ترتیب پایین ترین میانگین ها در عوامل انگیزشی و بهداشتی را به خود اختصاص داده اند و واحدهای بازاریابی و حقوقی و قراردادها بالاترین میانگین ها را دارند؛ 3. با ارائه ی یک مدل اندازه گیری پیشنهادی برای عوامل انگیزشی نشان داده شد که میزان تاثیر رشد و پیشرفت، شناخت و احترام و جذابیت شغل بر عوامل انگیزشی از سایر عوامل بیشتر است. همچنین با ارائه ی یک مدل اندازه گیری پیشنهادی برای عوامل بهداشتی نشان داده شد که میزان تاثیر رعایت عدالت، خط مشی و مقررات سازمان، سرپرستی و مدیریت و حقوق بر عوامل بهداشتی به ترتیب بیشتر از سایر عوامل است؛ 4. خصوصیات فردی بر عوامل انگیزشی و بهداشتی چندان تاثیرگذار نیست؛ 5. رعایت عدالت را می توان یکی از عوامل بهداشتی نظریه ی هرزبرگ محسوب کرد.