بررسی اثر عصاره آبی اکلیل الملک بر میزان تولید نیتریک اکساید در سلول های اندوتلیوما

اکلیل الملک (Melilotous officinalis) با نام عمومی melilot، در بازار گیاهان دارویی ایران به «ناخنک» مشهور است و به همین دلیل در کتاب گیاهان دارویی ایران نیز «ناخنک» نامیده شده است [1و2]. با توجه به منابع طب سنتی ایران و منابع غربی (herbal medicine)، دم کرده سرشاخه های گلدار و میوه آن برای آثار مختلف از جمله رفع ترومبوفلبیت، سندرم های post thrombotic و دردهای شبانه پاها مورد استفاده قرار می گیرد.
از کاربردهای این گیاه، درمان سردردهای معمولی و میگرنی را ذکر کرده اند. گرچه مصرف بیش از اندازه آن را ایجاد کننده سردرد می دانند. با توجه به تئوری نیتریک اکسایدی میگرن که حمله سردرد میگرنی را به افزایش نیتریک اکساید در سلول های اندوتلیوم عروق مغز نسبت می دهند، اثر عصاره آبی میوه ناخنک را با غلظت های مختلف بر کشت سلول های اندوتلیوما مورد بررسی قرار دادیم.
عصاره 25 گرم میوه «ناخنک» را در 200 میلی لیتر آب تهیه کردیم. پس از خشک کردن عصاره در فور غلظت های50، 100، 200 و g/mL 400 از عصاره را در بافر فسفات تهیه کرده، بر سلول های اندوتلیوما اثر دادیم.
در چاهک های کنترل (بدون عصاره) میزان نیتریک اکساید Mμ16 بود. در غلظت g/mLμ50 از عصاره، افزایش نیتریک اکساید تولید شده از سلول ها معنادار نبود. نیتریک اکساید در غلظت g/mLμ100 با 05/0p< و در غلظت های 200 و g/mL 400 با 001/0p< در مقایسه با کنترل معنادار بود.
از آن جا که در منابع موجود، درباره آثار ناخنک بر تولید NO نتیجه حاصل از هیچ پژوهشی یافت نشد، با توجه به نتایج این مطالعه چنانچه تحقیقات بعدی تاییدکننده باشد، به نظر می رسد که ناخنک می تواند به عنوان افزایش دهنده نیتریک اکساید در هدف های انبساط عروق مورد استفاده قرار گیرد.