تاثیر تنش کمبود آب و مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات فیزیولوژیک کلزا

گیاهان زراعی اغلب در معرض عوامل تنش زای محیطی قرار دارند. در این رابطه، مقدار آب و نیتروژن قابل دسترس،از مهمترین عوامل محدود کننده تولید گیاهان زراعی محسوب می شوند.به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب و مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات فیزیولوژیک کلزا، آزمایش مزرعه ای به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 1384 انجام شد. در این بررسی، دورقم به نام های زرفام و مدنا در سه رژیم آبیاری(آبیاری پس از 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی خاک) و چهار میزان کود نیتروژنه (صفر،75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کاهش مصرف آب و نیتروژن مصرفی، باعث بروز تنش شدیدی در این گیاه شد؛ به طوری که سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه و اجزای عملکرد دانه گردید که در این رابطه، درصد کاهش تعداد خورجین در بوته نسبت به اجزای دیگر، بیشتر بود. صفات فیزیولوژیکی، شامل هدایت روزنه ای، محتوای نسبی آب برگ، ضریب استهلاک نوری و میزان کلروفیل، در شرایط تنش آبی، کاهش یافت، در حالی که میزان امینو اسید پرولین افزایش معنی داری نشان داد که این افزایش به جهت توان اسمزی بالاتر در شرایط تنش رطوبتی بود. باافزایش نیتروژن مصرفی نیز تمام صفات فیزیولوژیک برگی افزایش معنی داری از خود نشان دادند. در مقایسه دو رقم نیزمشخص شد که رقم زرفام، تحمل بیشتری جهت شرایط کم آبی و نیز مقادیر کم نیتروژن مصرفی داشت که دلیل آن، امر بالاتر بودن صفات فیزیولوژیک، از قبیل همچون هدایت روزنه ای، محتوای نسبی آب برگ، میزان کلروفیل و ضریب استهلاک نوری و پرولین تولیدی در شرایط تنش آبی و نیتروژن مصرفی بود. از طرفی، پتانسیل تولیدی این رقم نیز در شرایط آبیاری نرمال و مقادیر بالای نیتروژن مصرفی بیشتر بود.