اثربخشی نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در دروس زیست شناسی، روانشناسی و فیزیک

نقشه مفهومی یکی از راهبردهای یاددهی _ یادگیری است، که می تواند یادگیری معنادار را در فراگیران تسهیل کند. مقاله حاضر بر اساس یافته های پژوهشی تدوین شده است که در آن میزان اثربخشی استفاده از نقشه مفهومی در یادگیری دروس زیست شناسی، روانشناسی و فیزیک ارزیابی شد. برای این منظور از یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. 12 کلاس درسی به روش نمونه گیری هدفمند (6کلاس آزمایش و 6کلاس کنترل) انتخاب شدند که در گروه های کنترل فراگیران به شیوه مرسوم درس های مذکور را یاد گرفتند و در گروه های آزمایشی مطالب درسی در قالب نقشه های مفهومی به دانش آموزان ارائه شد. همچنین دانش آموزان این کلاس ها خود نقشه های مفهومی مطالب تدریس شده را تهیه کردند. تاثیر این کاربندی بر پیشرفت تحصیلی فراگیران در این دروس از طریق آزمون های پیشرفت تحصیلی با شاخص های مقبول روایی و پایایی اندازه گیری شد. یافته های این پژوهش نشان می دهند که ارائه آموزش مبتنی بر نقشه مفهومی در مقایسه با روش های مرسوم بر نمره های پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در دروس زیست شناسی و روانشناسی تاثیر مثبتی داشت، اما کاربرد نقشه مفهومی در افزایش نمره های درس فیزیک موثر واقع نشد.