مطالعه هیستومورفومتری پوست در جنین گوسفند

مطالعه هیستوژنز و هیستومورفومتری پوست در نواحی صورت، گردن، شانه و پای جلو تعداد 75 جنین سالم گوسفند که از کشتارگاه صنعتی ارومیه جمع آوری شده بود، انجام گرفت. پس از اندازه گیری فرق سر تا کپل یا قاعده دم (CR) جهت تعیین سن جنین ها، نمونه های بافتی به اندازه مناسب برداشته شده و در محلول پایدار کننده فرمالین خنثی 10% قرار داده شد. پس از پاساژ بافت و قالب گیری، مقاطع بافتی به ضخامت 5 تا 7 میکرومتر تهیه گردید. جهت مطالعه هیستومورفومتری مقاطع مذکور به روش هماتوکسیلین-ائوزین (H&E) رنگ آمیزی شده و به وسیله عدسی مدرج و مشبک به ترتیب اندازه گیری و شمارش انجام شد و داده های حاصله با روش های آماری ANOVA و ضریب همبستگی آنالیز گردید و نتایج به صورت نمودار نشان داده شد. جهت مطالعه رشته های رتیکولری، الاستیک، کلاژن و ماست سل ها، به ترتیب روش های PAS، ورهاف، وان گیسون و تولوئیدین بلو به کار گرفته شدند. این مطالعه نشان داد که تمایز اپیدرم از پایان ماه دوم شروع شده و میزان رشد اپیدرم در ناحیه پا سریع تر از سایر نواحی مورد مطالعه می باشد. ملانوسیت ها در روزهای 61 تا 65 در اپیدرم ظاهر شدند. فولیکول های مو به صورت توده های سلول های اپیدرمی برجسته به طرف درم در نیمه اول ماه سوم مشاهده گردیدند. میزان رشد فولیکول های مو در ناحیه پا سریع تر و در ناحیه شانه آهسته تر از سایر نواحی مورد مطالعه بودند. غدد چربی (سباسه) و عرق از نیمه دوم ماه سوم ظاهر شدند. تعداد غدد مذکور در نیمه اول ماه چهارم سریعا در تمامی نواحی مورد مطالعه افزایش یافت. میزان رشد غدد عرق پا سریع تر از سایر نواحی بود و رشد غدد چربی در ناحیه شانه تا ماه پنجم افزایش نشان می داد. همبستگی بین ضخامت اپیدرم و تعداد لایه های آن در تمامی نواحی مورد مطالعه معنی دار (P<0.05)، (R = 0.78) و در ناحیه پا ضریب همبستگی بیشتر از سایر نواحی بود. رشته های کلاژن در روزهای 65 تا 75 ظاهر شدند و تجمع آنها در عمق درم در روزهای 90 تا 95 موجب تمایز درم به دو لایه پاپیلری و رتیکولری گردید. رشته های رتیکولری و الاستیک به ترتیب در روزهای 70 تا 75 و 55 تا 60 ظاهر شدند. ماست سل ها به طور پراکنده در عمق درم در ماه پنجم از رشد جنینی مشاهده گردیدند.