جهانی شدن و آموزش عالی، گسست میان نظریه تا کنش: راهبردهایی نوین برای توسعه آموزش عالی ایران

در این جستار که در چارچوب مطالعات مقدماتی برای تدوین برنامه پنجم توسعه بخش آموزش عالی صورت گرفته، تلاش شده است تا با برجسته ساختن مفاهیم و رویکردهای گوناگون بر چالشهایی که جهانی شدن در دو روایت فراروی نظامهای آموزش عالی از جمله نظام آموزش عالی ایران قرار می دهد، راهبردهایی ارائه شود که راهنمایی علمی برای تدوین برنامه توسعه بخش آموزش عالی کشور در برنامه پنجم توسعه باشد. از این رو، نخست برای درک مفهوم پیچیده جهانی شدن که در بخش آموزش عالی از آن به مثابه بین المللی شدن دانشگاه ها یاد می شود، فرایند تاریخی آن بررسی شده است. سپس، برای گسترش مفاهیم نظری به عرصه کنش، آثار و پیامدهای این پدیده در کشورهای توسعه یافته، کشورهای در حال توسعه و نهادهای بین المللی مورد واکاوی قرار گرفته است. در پایان به منظور کاربردی تر ساختن یافته های این پژوهش در عرصه ملی، وضعیت نظام آموزش عالی ایران در فرایند جهانی – بین المللی شدن بر مبنای فراتحلیلی آسیب شناختی مورد مطالعه تطبیقی با دو رویکرد اساسی جامعه دانش و جامعه اطلاعاتی قرار گرفته است.