شر و اختیار

ابتدا در مقاله حاضر به طور خلاصه به دو تلقی از مفهوم شر پرداخته شده و نگاه فیلسوفانه به شر از نگاه عرفی متمایز و شبهه ها متوجه هر دو نگاه، دانسته شده است. برخی پاسخ ها، سرچشمه شرها را اختیار انسان دانسته است. این نظریه در شرهای اخلاقی به طورکلی و در شرهای طبیعی به شکل جزئی قابل قبول است. پرسش دیگر اینکه آیا ممکن است خداوند متعال انسان مختار را به گونه ای بیافریند که در عین مختار بودن، کار شر انجام ندهد؟ برخی فیلسوفان دین، با ممکن ندانستن این آفرینش از سوق دادن شبهه به سوی خداوندمتعال جلوگیری کرده اند. اما نویسنده ضمن پاسخ مثبت به این پرسش، متذکر می شود که چنین اختیاری از توان کمی برای ارتقای معنوی انسان برخوردار خواهد بود. به عبارت دیگر، اختیار در صورتی سکوی پرش مناسبتری خواهد بود که محرک های متضاد دنیوی و اخروی از تناسب خوبی برخوردار باشند.
البته امکان انسان مختار بدون شر، در صورتی صحیح است که اختیار را به معنای «غیرقابل پیش بینی بودن» ندانیم؛ چرا که در این صورت نمی توان از امکان آفریدن انسان مختار بدون شر پرسید. از این رو ضمن نقل تعریف هایی از اختیار دو احتمال متفاوت در مفهوم آن داده شده که در یکی اختیار انسان ضابطه های معین دارد، به گونه ای که می توان کارهایش را صددرصد پیش بینی کرد و در احتمال دیگر، اختیار به معنای غیرقابل پیش بینی بودن تعبیر شده است. نویسنده معنای نخست را ترجیح داده و لوازم هر دو نظریه را در بحث «اختیار و شر» متذکر شده است.