تجربه بیش مصرف غیرکشنده مواد در دوران زندگی در سوءمصرف کنندگان مواد در ایران

پژوهش حاضر با هدف بررسی بیش مصرف غیرکشنده مواد اعتیادآور غیرقانونی در دوران زندگی، ارتباط آن با ویژگی های جمعیت شناختی و الگوهای مصرف مواد در افراد دچار وابستگی به مواد انجام شده است.

در یک بررسی توصیفی، داده ها از 29 استان ایران درباره وضعیت سوءمصرف مواد از اردیبهشت تا شهریور 1386 گردآوری شدند. با معتادان در سه محل زندان، مراکز درمان و خیابان مصاحبه شد. نمونه گیری در زندان ها و مراکز درمان به روش تصادفی و در خیابان به صورت گلوله برفی بود.

3329 نفر (1/42%) از افراد دچار وابستگی به مواد اعتیادآور غیرقانونی تجربه بیش مصرف مواد را در دوران زندگی گزارش کردند. بیش مصرف مواد در دوران زندگی در کسانی که ماده غالب مصرف شان نورجزیک بود (9/53%) در مقایسه با سایرین (6/41%) (001/0p<)؛ در افرادی که ماده غالب مصرف شان هرویین بود (2/50%) در مقایسه با سایرین (1/40%) (001/0>p)؛ و در کسانی که به روش تزریقی مواد مصرف می کردند (1/56%) در مقایسه با سایر افراد (8/38%) (001/0>p)به میزان معنی داری بیشتر گزارش شد. نتایج آزمون رگرسیون لجستیک نشان داد که متغیر های جنسیت (01/0>p)، تنها زندگی کردن (05/0>p)، نداشتن شغل (05/0>p)، درآمد غیرقانونی (01/0>p) و مصرف سیگار توسط یکی از اعضای خانواده (001/0p<) پیش گویی کننده تجربه بیش مصرف غیرکشنده می باشد.

توجه به بیش مصرف های غیرکشنده مواد در معتادان به ویژه موارد تزریقی و مصرف کنندگان هرویین و نورجزیک ضروری است. سازمان های فعال در زمینه پیش گیری، درمان و کاهش آسیب باید در این زمینه پیش بینی های لازم را بنمایند.