اثرات خوسرمایی بر تحمل به سرمای گندم (Triticum aestivum) تحت شرایط آزمایشگاهی

سرمای شدید سبب بروز خسارت در گندم شده و رشد و عملکرد آن را تحت تاثیر قرار می دهد، لذا این آزمایش با هدف بررسی تحمل به یخ زدگی 29 ژنوتیپ گندم در شرایط کنترل شده اجرا شد. تیمار خوسرمایی (در دو سطح خوسرمایی و عدم خوسرمایی) به عنوان عامل اصلی و ترکیب دما (صفر، 4-، 8-، 12- و 16- درجه سانتی گراد) و ژنوتیپ به صورت فاکتوریل در نظر گرفته شدند. چهار هفته پس از اعمال تیمار یخ زدگی درصد بقاء، وزن خشک و ارتفاع گیاهان در شرایط گلخانه اندازه گیری شد. درصد بقاء، وزن خشک و ارتفاع گیاهان گندم بطور معنی داری (P<0.001) تحت تاثیر تیمار یخ زدگی قرار گرفت. با کاهش دما به کمتر از 8- درجه سانتی گراد درصد بقاء گندم کاهش معنی داری داشت. خوسرمایی سبب تخفیف اثرات یخ زدگی شد، به صورتی که در دمای 12- درجه سانتی گراد در شرایط عدم خوسرمایی وزن خشک بوته 1/72 میلی گرم بود، درحالیکه در شرایط خوسرمایی به 9/144 میلی گرم رسید. میزان LT50 در 14 ژنوتیپ کمتر از 15- درجه سانتی گراد و در 15 ژنوتیپ بالاتر از 15- درجه سانتی گراد بود. در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه ژنوتیپ های الموت، بزوستایا، فلات، گلنسون و MV-17 تحمل به سرمای بالاتری را نسبت به سایر ژنوتیپ ها داشتند. جهت تایید تحمل به سرمای ژنوتیپ های مورد مطالعه، انجام آزمایشهای تکمیلی در شرایط کنترل شده و مزرعه مفید خواهد بود.