بررسی آلودگی لاروها و پس نوزادهای میگوی سفید هندی (Penaeus indicus)، به مژه داران پایه دار در یکی از مراکز تکثیر میگوی چویبده آبادان

رحیم پیغان، دانشیار بخش بیماری های آبزیان گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز، پوریا پی آفرین، دانش آموخته دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهوازچکید هانگل های مژه دار، از عوامل انگلی آسیب رسان به صنعت شیلات می باشند که چه به صورت مستقیم (با اتصال به بدن میگو و جلوگیری از پوست اندازی) و چه به صورت غیر مستقیم (بواسطه کاهش اکسیژن آب) دارای اهمیت بسیاری می باشند. اولین گزارش آلودگی به مژه داران پایه دار توسط مخیر (1373) در دو گونه از میگوهای خلیج فارس صورت گرفت (3). از دیگر تحقیقاتی که در زمینه انگل های میگو صورت گرفته، بررسی تمجیدی و داوودی در سال 1374 در منطقه چویبده آبادان می باشد که وجود زوتامنیوم، اپیستیلیس، تریکودینا و ورتیسلا در پوست و آب شش میگوهای پرورشی این منطقه گزارش گردید(1). حقوقی و همکاران (1380) نیز این مژه داران را در میگوهای پرورشی منطقه چویبده آبادان گزارش نمودند با این حال در مورد آلودگی لاروها و پس نوزادهای میگوی سفید هندی به این مژه داران گزارشی وجود ندارد (2). از میگوهای منطقه چابهار نیز در سال 1379 مژه دارانی مشاهده گردید. عقیده verstreet (1973) بر این است که تراکم میگو در مراکز تکثیر و پرورش با تراکم زوتامنیوم ها رابطه مستقیم دارد (6). Brwn نیز در سال 1993 یکی از عوامل انسداد رشته های آب ششی را وجود زوتامنیوم و تریکودینا در آب شش ها می داند (4). Jnsn در سال 1995 نیز زوتامنیوم ها را هم سفرگان بیرونی میگو نامیده است که در تعداد کم مشکلی برای میگو ایجاد نمی کنند (5). در سال های اخیر طبق گفته کارشناسان و تکنسین های تکثیر میگو، مشکل آلودگی لاروهای میگو در مراکز تکثیر مطرح بوده است با این حال گزارش مستندی مبنی بر نوع مژه داران در مراکز تکثیر آبادان، شدت و محل آلودگی و مرحله میگوی مبتلا وجود ندارد. لذا برای پاسخ گویی به این سوالات، بررسی حاضر در جهت تعیین نوع مژه داران، محل اتصال و شدت آلودگی آنها در مراحل مختلف لاروی پس نوزادی در یک دوره تکثیر میگو انجام گردید است. در این تحقیق، در طی مراحل نمونه گیری، 345 قطعه لارو و پس نوزاد، شامل 50 قطعه ناپلی، 70 قطعه پروتوزوآ (زوآ)، 100 قطعه مایسیس و 125 قطعه پس نوزاد گرفته شد. در بررسی مراحل ناپلی و پروتوزوآ، هیچ گونه آلودگی به مژه داران سطحی زی مشاهده نگردید. در بررسی مراحل مایسیس و پس نوزاد آلودگی نسبتا خفیفی به مژه داران مشاهده گردید به طوری که در مرحله مایسیس دو مورد (2%) و در مرحله پس نوزاد، 5 مورد (4%) آلودگی کوتیکول پوست به مژه داران پایه دار دیده شد. مژه داران مشاهده شده، زئوتامنیوم و ورتیسلا تشخیس داده شدند. زوتامنیون دارای حداکثر 3 بدنه سلولی بوده که بر روی یک پایه قرار گرفته بودند. پایک های این مژه دار از نوع انقباضی بوده است. در ورتیسلا هر بدنه سلولی بر یک پایه مجزا قرار داشت. این مژه دار نیز دارای پایه انقباضی بود. محل مشاهده و استقرار این مژه داران متفاوت بوده و شامل قسمت های مختلف بدن آنها از جمله بین پاهای حرکتی و شنا، ناحیه تلسون، سرسینه و پایه چشمی بوده است. در این تحقیق هیچ گونه مژه داری بر سطح آب شش ها مشاهده نگردید. شدت کم آلودگی به مژه داران در در این تحقیق ممکن است بدلیل کنترل موفق این مژه داران در کارگاه مورد مطالعه باشد و ممکن است در سال های بعد بنا به تغییرات آب و هوایی و شرایط دیگر، با آلودگی بسیار بالاتری مواجه شده که برای لاروها مشکل ساز باشد لذا بایستی همواره این مژه داران مورد توجه قرار گیرند. در بررسی محل اتصال مژه داران به بدن میگو نیز با توجه به تعداد و شدت کم آلودگی، نمی توان بررسی آماری روی نمونه ها انجام داد با این حال به نظر می رسد این مژه داران در محل اتصال به بدن میگو به محل خاصی تمایل نشان نمی دهند و در نواحی مختلف بدن میگو می توانند مستقر شوند.