بررسی بافتی و کانی شناسی کانسار روی- سرب مهدی آباد یزد- ایران مرکزی

کانسار روی سرب باریت مهدی آباد یکی از کانسارهای معروف سرب و روی در ایران است که در 110 کیلومتری جنوب خاوری یزد، ناحیه ایران مرکزی قرار می گیرد. سنگ میزبان کانسار، سنگهای کربناتی کرتاسه-زیرین، شامل سه سازند سنگستان، تفت، و آبکوه است. سازند سنگستان در قاعده بیشتر از شیل و سیلتستون با میان لایه های آهکی آرنایت تشکیل شده است. این واحد سنگ شناسی با دولومیت و سنگ آهک دولومیتی و آنکریتی سازند تفت پوشیده می شود. سازند آبکوه در بخش بالایی که شامل سنگ آهک چرتی و سنگ آهک رسی همراه با سنگ آهک ریفی توده ای و میان لایه های کنگلومرایی است، روی سازند تفت قرار می گیرد. ساختار ماده معدنی در کانسار مهدی آباد به صورت ناودیس بزرگی با راستای شمالی جنوبی است و به وسیله گسلهای متعددی دستخوش تغییرات فراوانی شده است. از مهم ترین این گسل ها، گسل معمولی تپه سیاه است که احتمالا همزمان و پس از ته نشستی فعال بوده است. اسفالریت، گالن و باریت کانی های معمولی اقتصادی و پیریت و کالکوپیریت، کانی های فرعی در بخش سولفیدی است. کانی های سروزیت (PbCO3)، اسمیت زونیت (ZnCO3)، همی-مورفیت (Zn4(Si2O7)(OH)2.H2O) و هیدروزنسیت (Zn5(CO3)2(OH)6) کانی های اصلی بخش اکسیده کانسارند. شکل توده معدنی در این کانسار لایه ای، و عدسی، و هم شیب با سنگهای میزبان است. همچنین کانی سازی به صورت تمرکزهای متقاطع به صورت پرشدگی شکستگی ها، حفره های کارستی، کلوفرم، افشان، و خوشه انگوری در کانسار قابل مشاهده اند. از نظر کمی نسبت حجم توده های لایه ای و عدسی همساز با سنگهای میزبان به مراتب بیشتر از بخش پرشدگی شگستگی ها و کارست هاست.