ارزیابی مخاطره تداوم خشک سالی با استفاده از داده های بارندگی سالانه قرن گذشته در ایستگاه های قدیمی ایران

هدف از این تحقیق، ارزیابی دوره بازگشت و مخاطره تداوم خشک سالی هواشناسی صرفا در پنج ایستگاه قدیمی و منحصر به فرد ایران که واجد بیش از یکصد سال آمار بارندگی سالانه هستند، می باشد. در تعیین دوره بازگشت و مخاطره خشک سالی در ایستگاه های مورد بررسی (جاسک، بوشهر، اصفهان، مشهد و تهران) مراحل زیر دنبال گردید: الف) در آزمون همگنی (آزمون دنباله)، داده های ایستگاه جاسک مورد تایید قرار نگرفت و همگنی چهار ایستگاه دیگر تایید شد، ب) با استفاده آزمون نیکویی برازش ()، بهترین توزیع آماری قابل برازش بر بارندگی سالانه از بین 14 تابع توزیع احتمال تعیین شد، پ) مقادیر بارندگی در هفت سطح احتمال (یا آستانه) از 1ر0 تا 7ر0 (با گام 1ر0) از توزیع برازیده استخراج شد، ت) با درنظرگرفتن بارندگی مربوط به هر یک از سطوح احتمال و کسر آن از مقادیر بارش سالانه، سال های کمبود مشخص و تداوم های خشک سالی به ازای سطوح احتمال پیش گفته در طی دوره های خشک سالی تعیین شد و ث) با استفاده از روابط مربوطه، دوره بازگشت و مخاطره خشک سالی بازای سطوح متفاوت احتمال خشک سالی و تداوم های مربوطه محاسبه شد. نتایج این تحقیق براساس سری های زمانی بارندگی سالانه در چهار ایستگاه پیش گفته روشن ساخت: الف) برای یک تداوم معین خشک سالی با افزایش احتمال وقوع خشک سالی، دوره بازگشت کاهش می یابد، و چنانچه احتمال وقوع خشک سالی ثابت بماند، با افزایش تداوم، دوره بازگشت نیز افزوده می شود، ب2) در احتمال وقوع 30 درصد خشک سالی، ایستگاه اصفهان طولانی ترین خشک سالی ها (یعنی تداوم شش ساله) را با دوره بازگشت 2000 ساله و دیگر ایستگاه ها، طولانی ترین خشک سالی ها (یعنی تداوم سه ساله) را با دوره بازگشت 51 ساله تجربه می کنند، پ) به ازای یک احتمال معین وقوع خشک سالی، با افزایش دوره پایه مورد نظر، مخاطره خشک سالی افزایش می یابد. برای نمونه مشخص شد که به ازای 50 درصد احتمال وقوع خشک سالی، مخاطره خشک سالی در ایستگاه بوشهر و تهران بیشتر از اصفهان و مشهد است.