اثر نوسان اطلس شمالی (NAO) بر برخی کیمت های هواشناختی وردسپهر در خاورمیانه و جنوب غرب آسیا

در این تحقیق تفاوت توزیع برخی کمیت های هواشناختی مهم در فازهای مثبت و منفی NAO درجنوب غرب آسیا بررسی شده است. برای این کار از داده های تحلیل مجدد مرکز NCEP/NCAR در ماه های دسامبر، ژانویه و فوریه از 1950 تا 2005 میلادی در محدوده ای از 90 درجه غربی تا 90 درجه شرقی و 20 درجه تا 80 درجه شمالی استفاده شده است. از 168 ماه این دوره براساس شاخص مرکز نوا، دو دسته ماه های بحرانی مثبت (29 ماه) و ماه های بحرانی منفی (33 ماه) به دست آمده و سپس میانگین هماد بی هنجاری کمیت های انتخابی در این ماه ها بررسی شده است. همچنین به منظور بررسی نقش امواج بسامد کم در منطقه، یک پالایه ای پایین گذر به ارتفاع ژئوپتانسیلی تراز 500 هکتوپاسکال اعمال شده و میانگین داده های پالایش شده در این ماه ها به دست آمده است. علاوه بر این، میانگین هماد بی هنجاری تابش موج بلند خروجی نیز در ماه های مثبت و منفی محاسبه و تحلیل شده است.
نتایج نشان می دهد که بیشترین تفاوت در کمیت های انتخابی بین فازهای مثبت و منفی، در ناحیه ی اقیانوس اطلس شمالی بوده است و در جنوب غرب آسیا این تفاوت کمتر است. نقشه های میانگین بی هنجاری ضخامت، هوای گرم تر را در فاز منفی و هوای سردتر را در فاز مثبت NAO روی اقیانوس اطلس نشان می دهد که براساس نقشه های خط جریان به دلیل تفاوت الگوی شارش های بی هنجار در این دو فاز است. در تراز 300 هکتوپاسکال تندی باد جت جنب حاره در جنوب غرب آسیا در فاز مثبت در حدود 8 متر بر ثانیه بیش از فاز منفی است که می تواند به شکل گیری چرخندهای بیشتر و قوی تر در این ناحیه کمک کند. تفاوت الگوی تابش موج بلند خروجی در فاز منفی نسبت به فاز مثبت به خوبی نشانگر تغییرجهت مسیر توفان اطلس است که سبب نفوذ رطوبت بیشتر به سوی مدیترانه و جنوب اروپا شده است. در همین فاز، در بیشتر نواحی خاورمیانه، ابرناکی بیشتری نسبت به فاز مثبت مشاهده می شود. با توجه به نمودارهای خطوط جریان، این ابرناکی در نواحی جنوبی بیشتر متاثر از اقیانوس هند و در نواحی شمالی متاثر از اقیانوس اطلس است.