تغییر در خواص و مشخصات خاک ناشی از موقعیت های مختلف اجزاء زمین نما در خاک های با مواد مادری لسی در دو اقلیم متفاوت در استان گلستان

به منظور بررسی اثرات توام اقلیم و ژئومورفولوژی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی و تکاملی خاک های با مواد مادری لسی در استان گلستان، دو مقطع در مناطق هوتن از توابع مراوه تپه با رژیم رطوبتی اریدیک و رژیم حرارتی ترمیک و گرگان با رژیم رطوبتی زریک و رژیم حرارتی ترمیک انتخاب گردید. به تناسب موقعیت های مختلف اجزاء نمای زمین در منطقه هوتن 4 پروفیل و در منطقه گرگان 5 پروفیل خاک حفر و مطالعه شدند. نتایج تشریح پروفیل و مطالعات صحرایی نشان داد که در منطقه هوتن، موقعیت های هموار1 و پنجه شیب2 در رده اریدی سول و موقعیت های شانه شیب3 و پای شیب4 در رده انتی سول طبقه بندی می شوند. در منطقه گرگان نیز خاک موقعیت های هموار، شانه شیب و پای شیب در رده اینسپتی سول و خاک موقعیت پنجه شیب در رده مالی سول قرار گرفت. از نظر خصوصیات فیزیکوشیمیایی نیز تفاوت های قابل توجهی در نوع بافت، میزان و عمق شستشوی آهک، مواد آلی، درصد رطوبت اشباع، اسیدیته، هدایت الکتریکی عصاره اشباع، ظرفیت تبادل کاتیونی و میزان کاتیون ها و آنیون های محلول دیده شده به طوری که در گرگان مقدار رس بیشتر و هوتن سیلت بیشتری دارد. آهک از افق های سطحی منطقه گرگان آب شویی شده و در عمق خاک تجمع نموده است. میزان تغییرات آهک در مناطق مورد مطالعه از 1 درصد در افق AB پروفیل 5 گرگان تا بیش از 15 درصد در افق های سطحی هوتن متغیر است. از لحاظ مواد آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک منطقه گرگان وضعیت مطلوب تری دارد به طوری که کربن آلی از 5/3 درصد در گرگان به کمتر از 5/0 درصد در هوتن و CEC از 3/44 سانتی مول بر کیلوگرم در گرگان به کمتر از 7 سانتی مول بر کیلوگرم در هوتن می رسد. از جمله فرآیندهای بارز خاک سازی در منطقه گرگان، حرکت و آب شویی کربنات کلسیم درعمق نیم رخ خاک و تجمع مواد آلی بیشتر در سطح قابل ذکر می باشند.