تجزیه و تحلیل ادبی خطبه حضرت زینب (س) در کوفه

خطبه حضرت زینب(س) در اجتماع مردم کوفه با حمد و ستایش خدا و معرفی خود به عنوان دختر پیامبر9 شروع می شود و با توبیخ و سرزنش مردم کوفه ادامه و با همین مضمون خاتمه می یابد. از این رو، سیاق کلی خطبه توبیخ کوفیان است.
حضرت زینب(س) گریه ظاهری مردم را زیر سوîال می برند و آنان را بسان احمقی فرض می کنند که رشته های ایمانی خود را بعد از تابیدن محکم، پاره پاره کردند و همه اعمال نیک خود را در نزد خدا ضایع کرده و از این رو، مستحق خشم خدا و جاودانگی در عذاب شده است.
در جای جای این خطبه زیبا، استفاده از ایجاز، مجاز، اقتباسات قرآنی و دیگر شیوه های بیانی، به خصوص استعاره تمثیلیه، بسیار چشمگیر بوده و به زیبایی خطبه افزوده؛ به گونه ای که با استفاده از مثلهای قرآنی و شیوه های بیانی زیبا، اعمال زشت کوفیان به وضوح در نظرشان به تصویر کشیده شده است.
فصاحت و بلاغت، ویژگی بارز این خطبه است و مخاطبان آن تحت تاîثیر بیان شیوای حضرت زینب (س) واقع شدند و ایشان با سلاح سحرآمیز بیان، به افشاگری و رسوایی دولت اموی پرداختند.