تعامل معماری و شعر فارسی در بناهای عصر تیموری و صفوی

ادبیات ایران به ویژه شعر فارسی، علاوه بر ویژگی روایی بودنش، همواره وسیله ای برای ابراز مفاهیم و مضامین مختلف از جمله مفاهیم حکمی، عرفانی، مدحی، ستایش و توصیف بوده است. در عین حال در معماری بناهای ایرانی، کوچکترین اجزاء تشکیل دهنده دارای مفاهیم و معانی خاصی است که ارتباط آن را با جامعه روزگار خود پیوند می دهد. قرارگیری اشعار به عنوان کتیبه، متناسب با فضا و مکان خاص، به خوبی و با زبانی روان و سلیس، مفاهیم و اندیشه های هنرمند و معمار را به بیننده منتقل می نماید. این ویژگی بارز را می توان به وضوح در کتیبه-های به کار رفته در معماری دوران تیموری و صفوی، سده های پانزدهم- هفدهم/نهم- یازدهم مشاهده نمود. با دقت در مضامین این کتیبه ها به خوبی در می یابیم که نوع به کارگیری مضامین مختلف از جمله حکمت و عرفان، مدح و ثنا و توصیف بنا از جهت نام بانی، معمار و تاریخ ساخت؛ هم راستا با نوع نگرش اندیشه ها و باورها در جامعه همان روز بوده است. در این مقاله سعی بر آن بوده تا با شناخت شاخصه های معماری دوران مورد بحث، وضعیت شعر و ادبیات دوره های مذکور را بررسی و ارتباط مضمونی این اشعار را در بناهای این دوران مورد بحث و بررسی قرار دهد.
اهداف مقاله: 1- شناخت شاخصه های معماری و جایگاه شعر و ادبیات دوران مورد بحث2- دستیابی به نوع تعامل تزیینات معماری و مضامین شعری به کار رفتهسئوالات مقاله: 1- چه مضامین و مفاهیمی در گستره ادبیات دوره های تیموری و صفوی مورد استفاده بوده است؟
2- کاربرد این اشعار و مضامین چگونه با بناهای این دوره ها در تعامل بوده است؟