بررسی لزوم اجرای طرح های کمینه سازی ضایعات در صنایع غذایی

از میان روش های مختلف و متعددی که تا کنون به منظور جلوگیری از آلایندگی صنایع در محیط زیست ارایه شده است، کمینه سازی ضایعات (waste minimization) را می توان یکی از موثرترین روش ها قلمداد کرد. این روش یکی از کاربردی ترین روش های کاهش ضایعات در واحد های تولیدی، صنعتی، خدماتی و... محسوب می شود.
به طور کلی مسئله حایز اهمیت در این سیستم مدیریتی، کاهش مصرف منابع و انرژی در صنعت و در نهایت کاهش ضایعات تولیدی می باشد.
از آن جا که کارخانجات تولید مواد غذایی به خصوص کارخانجات تولید فرآورده های گوشتی نمونه ای از صنایعی هستند که در آن ها مصرف بالای منابع و انرژی و همچنین تولید ضایعات وجود دارد از این رو پرداختن به بحث کمینه سازی ضایعات در این گونه صنایع، که تاکنون در کشور صورت نگرفته است، توجیه زیست محیطی و اقتصادی پیدا می کند. برای بررسی اثرات و جایگاه سیستم مدیریت کمینه سازی ضایعات در صنایع غذایی کشور، کارخانه فرآورده های گوشتی آمل- کاله که از بزرگترین تولید کنندگان فرآورده های گوشتی با تنوع بالای محصول محسوب می شود به عنوان نمونه، مورد تحقیق قرار گرفت.
در این تحقیق پس از آشنایی با بخش های مختلف کارخانه و فرایند تولید محصولات و گردآوری اطلاعات در رابطه با نحوه تولید، مصرف منابع و انرژی و ضایعات تولیدی در کارخانه و با مقایسه ای که در زمینه میزان مصرف منابع و انرژی در کارخانه با شاخص های موجود در کشور صورت گرفت، مشخص شد میزان مصرف آب، برق و گازوئیل در کارخانه بیش از حد شاخص ها می باشد. (آب 3 برابر، برق و گازوئیل 2 برابر) راهکارهای کاهش و بهینه سازی مصرف منابع و انرژی در این گونه از صنایع کشور که مستلزم صرف هزینه های زیادی می باشد، ممکن است با عدم استقبال از طرف صاحبان صنایع روبرو گردد. لذا در این تحقیق سعی شده است با ارایه راهکارهای عملی ساده که نیازی به صرف هزینه های زیادی ندارد در جهت بهینه سازی مصرف منابع و انرژی و کاهش ضایعات تولیدی گام های موثری برداشت.به عنوان نمونه با نصب نازل های پاششی مناسب به جای دوش های خنک کننده محصولات و به کار گیری راهکارهای ساده دیگری در میزان مصرف آب صرفه جویی به عمل آورد. با نتایج حاصل از اجرای نمونه آزمایش شده در کارخانه کاله به میزان 30% در مصرف آب صرفه جویی شد. در دیگر بخش ها نیز با ارایه راهکارهایی که به آن ها اشاره خواهد شد می توان 30% در مصرف گازوئیل و 10% نیز در مصرف برق در کارخانه کاله کاهش ایجاد نمود. اجرای این راهکار ها مبلغی بالغ بر 176 میلیون ریال در سال صرفه جویی مالی برای کارخانه فرآورده های گوشتی آمل –کاله در پی خواهد داشت.