بررسی وضعیت ترکیبات نیتروژنه معدنی در آب زیرزمینی دشت زیدون، استان خوزستان با کاربرد تحلیل خوشه ای

آب زیرزمینی منبع بسیار مهمی برای مصارف شرب و کشاورزی در دشت می باشد. ترکیبات نیتروژنه معدنی از آلاینده های مهم آب به شمار می روند که می توانند از طریق فعالیت های کشاورزی و نشت از چاه های جذبی فاضلاب وارد آب های زیرزمینی شوند. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت نیترات، نیتریت، آمونیاک و توزیع و تغییرات این پارامترها در آب های زیرزمینی دشت زیدون با کاربرد تحلیل خوشه ایاست. بدین منظور از 19 نقطه ی نمونه برداری شامل 4 چشمه، 5 چاه کم عمق (به عمق 45-3 متر)، 5 چاه نیمه عمیق (80-45 متر) و 5 چاه عمیق (120-80 متر) به مدت شش ماه از فروردین 1385 تا شهریور 1385 نمونه برداری به عمل آمد و پارامترهای نیترات، نیتریت و آمونیاک اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد که در طول شش ماه نمونه برداری، نیترات نقاط نمونه برداری در محدوده 11/50-97/9، نیتریت در محدوده 1199/0-0476/0 و آمونیاک در محدوده 639/0-314/0 میلی گرم بر لیتر می باشد. بیشترین میزان نیترات و نیتریت مربوط به نقطه 12 (چاه نیمه عمیق) به ترتیب به میزان 11/50 و 1199/0 میلی گرم بر لیتر و بیشترین میزان آمونیاک مربوط به نقطه 4 (چشمه) به میزان 639/0 میلی گرم بر لیتر می باشد. بیشترین میانگین نیترات مربوط به چاه های نیمه عمیق و بیشترین میانگین نیتریت و آمونیاک مربوط به چشمه ها می باشد. در این پژوهش از تحلیل خوشه ایجهت بررسی توزیع و انتشار ترکیبات نیتروژنه معدنی استفاده شده است. براساس نتایج تحلیل خوشه اینقاط نمونه برداری منتخب از لحاظ میزان تشابه در ترکیبات نیتروژنه معدنی در دو فصل بهار، تابستان و در کل مدت زمان نمونه برداری به 7 گروه متمایز گروه بندی شدند. نمودار درختی در شش ماه نمونه برداری نشان می دهد که گروه 7 بیشترین میزان ترکیبات نیتروژنه را دارا می باشد.